بررسي ميزان فعاليت عضلات نواحي شانه و كمر قاليبافان در كار با دار سنتي و ارگونوميكي بروش الكترومايوگرافي

مقدمه: قاليبافي يكي از حرف سخت و زيان آور بوده كه بر سلامت نيروي كار تأثير مي گذارد. اختلالات اسكلتي-عضلاني يكي از مهمترين مشكلات بهداشتي در بافندگان فرش مي باشد. ناراحتي هاي اسكلتي عضلاني با كاهش كارآيي و غيبت از كار بعلت بيماري مرتبط بوده و هزينه هاي متعدد اقتصادي مستقيم و غيرمستقيمي را بر فرد و جامعه تحميل مي نمايد. براساس نتايج تحقيقات قبلي، اختلالات اسكلتي عضلاني در ناحيه گردن، شانه و كمر در بين بافندگان فرش شايع مي باشد. طراحي ضعيف ابزارهاي دستي و ايستگاه كاري، وضعيت غلط بدن و حركات تكراري مهمترين عوامل شناخته شده خطر ابتلا به اختلالات اسكلتي عضلاني در بين بافندگان فرش مي باشد. از آنجائيكه اصلاحات ارگونوميكي در ايستگاه كاري ممكن است باعث كاهش خستگي ماهيچه ها و خطر ابتلا به اختلالات اسكلتي عضلاني شود، مطالعه حاضر به هدف بررسي ميزان فعاليت عضلات شانه و كمر قاليبافان در حين كار در ايستگاه هاي كاري با دار سنتي و ارگونوميك بروش لكترومايوگرافي طراحي و اجرا گرديد.روش كار: از آنجائيكه هدف مطالعه حاضر بررسي و مقايسه فعاليت عضلات تراپوزيوس و اركتوراسپاين چپ و راست در دو ايستگاه كاري سنتي و اصلاح شده بافت قالي بود. دو دستگاه دار شامل دار سنتي و اصلاح شده در يك كارگاه با شرايط جوي كنترل شده نصب گرديد. 18 مرد قاليباف حرفه اي با ميانگين سني 38 و سابقه كار 11.1سال، بمدت 120 دقيقه بر روي هر دار مورد آزمايش عمليات بافت انجام دادند. فعاليت عضلات تراپوزيوس و اركتوراسپاين چپ و راست توسط دستگاه الكتروميوگرافي در فواصل زماني30 دقيقه ثبت گرديد. مقادير RMS وMPF از سيگنال هاي خام فعاليت الكتريكي عضلات ثبت شده براي برآورد فعاليت عضلاني و خستگي استخرج گرديد. يافته ها: نتايج بدست آمده از 5 بازه زماني نشان دهنده ميانگين شدت فركانسي پايين در دار اصلاح شده نسبت به دار سنتي است. مقايسه ميانگين ها نيز نشان دهنده اختلاف آماري معنادار در تراپوزيس چپ (0.038 p) از بعد روند زماني و در اركتور اسپاين راست (0.001 p) از نظر نوع ايستگاه كاري است. نتايج دامنه فعاليت ثبت شده در دار اصلاحي در بيشتر زمان هاي ثبت، كمتر از دار سنتي بوده و مقايسه نتايج مده نيز نيز نشان دهنده اختلاف آماري شديد معنادار در عضله تراپوزيوس چپ (0.001 p)، تراپوزيوس راست (0.001 p)، و اركتوراسپاين راست (0.009 p) در ايستگاه هاي كاري مورد مطالعه مي باشد.نتيجه گيري: براساس نتايج بدست آمده براي عضلات تراپوزيوس ايستگاه كاري با دار اصلاح شده مناسب بوده و براي عضلات كمر ايستگاه سنتي مزيت دارد. از آنجائيكه افراد مورد بررسي، بافنده حرفه اي با سابقه كار بالايي بودند و احتمال عادت به يك نوع وضعيت كاري مي تواند بر ميزان فعاليت عضلاتشان تاثيرگذار باشد، لذا مطالعات بيشتر و بخصوص بر روي افراد مبتدي پيشنهاد مي گردد.