بررسي نقش شاخص‌هاي ژئوپليتيكي در امنيت مرزي (مطالعه موردي: شهرستان‌هاي مرزي استان آذربايجان غربي)

يكي از شرايط و ضرورت‌هاي تأمين امنيت در يك كشور، تأمين امنيت مرزهاي بين‌المللي آن كشور است. امنيت مرزي پيش‌زمينه امنيت داخلي كشور است. ايران داراي مرزهاي زيادي با همسايگان خود مي‌باشد كه ناامني آن‌ها، نگراني‌هايي را براي مرزنشينان و دولت مركزي به وجود آورده است. استان آذربايجان غربي به علت هم‌جواري با سه كشور مهم؛ همچنين به علت موقعيت حساس ژئوپليتيك و ژئواستراتژيك به‌عنوان دروازه ورود و پل ارتباطي ايران به اروپا، يكي از ناآرام‌ترين خطوط مرزي كشور تلقي مي‌شود. معضلات متعدد اجتماعي نظامي و سياسي از قبيل قاچاق كالا و سوخت، مشروبات الكي، مواد مخدر، اسلحه و مهمات، درگيري نيروهاي امنيتي نظامي با گروهك‌هاي ملي‌گراي كرد، تنش‌ها و چالش‌هاي قومي مذهبي بين اقليت‌ها از شايع‌ترين مواردي هستند كه بسترهاي ناامني در اين منطقه را فراهم كرده‌اند. اين پژوهش ازنظر روش پژوهش توصيفي تحليلي و ازنظر هدف كاربردي مي‌باشد كه به ارزيابي نقش شاخص‌هاي ژئوپليتيكي در امنيت مرزي شهرستان‌هاي مرزي استان آذربايجان غربي پرداخته است. جامعه آماري 30 نفر از اساتيد، متخصصان و صاحب‌نظران حوزه امنيت و كاركنان نظامي امنيتي مي‌باشد و از روش ضريب همبستگي پيرسون استفاده‌شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه مهم‌ترين عامل ژئوپليتيك اثرگذار در امنيت مرزي، عوامل سياسي و مؤثرترين گويه اين عامل، حضور نيروهاي خارجي معارض با جمهوري اسلامي در كشورهاي هم‌جوار با منطقه مي‌باشد. همچنين بين عوامل ژئوپليتيكي و عوامل انساني مؤثر در امنيت مرزي روابط مستقيمي وجود دارد؛ اما شدت اين ارتباط در بين متغيرها متفاوت است.