اثر عصاره هاي خام آبي و اتانولي گياهان انجير و زيتون تلخ بر بيماري ناشي از ويروس موزائيك خيار در گياه خيار(Cucumis sativus) در شرايط گلخانه

زيتون تلخ (Melia azedarach) از خانواده Meliaceae و انجير (Ficus carica)از خانواده Moraceae، گياهان مهم دارويي بومي ايران هستند. در اين تحقيق اثر عصاره هاي خام آبي و اتانولي گياهان زيتون تلخ و انجير در كاهش شدت بيماري ناشي از ويروس موزائيك خيار (Cucumber mosaic virus, CMV) در بوته هاي خيار با استفاده از آزمون ساندويچ دوطرفه الايزا (DAS-ELISA) و (Sq-RT-PCR) Semi quantitative-RT-PCR مورد سنجش قرار گرفت. همچنين از آزمون Sq-RT-PCR براي سنجش ميزان نسخه برداري ژن PR-1 استفاده گرديد و فعاليت اختصاصي آنزيم فنيل آلانين آمونيوم لياز (PAL) سنجش شد. نتايج آزمون الايزا نشان داد ميزان حضور CMV در گياهچه هاي خيار، 1۵روز بعد از تيمار با غلظت هاي  ppm۱۰۰ عصاره اتانولي و ppm۱۰۰۰ عصاره آبي انجير و زيتون تلخ در مقايسه با شاهد آلوده بدون تيمار به طور معني داري كاهش پيدا كرده است. همچنين بيان ژن PR1 پس از تيمار نمونه ها با عصاره اتانولي انجير و زيتون تلخ در غلظت ppm 100 به طور معني داري افزايش يافته و فعاليت اختصاصي آنزيم PAL در نمونه هاي تيمارشده با عصاره اتانولي انجير و زيتون تلخ در غلظت ppm 100 تا 15 روز بعد از اضافه شدن عصاره در مقايسه با نمونه هاي آلوده تيمار نشده به طور معني داري افزايش يافت و شدت بيماري ناشي از CMV در گياهچه هاي خيار تيمار شده با عصاره اتانولي انجير و زيتون تلخ در غلظت ppm 100 به طور معني داري كاهش يافت. نتايج اين بررسي در مجموع بيانگر فعال شدن احتمالي مقاومت سيستميك اكتسابي در برابر CMV در گياهچه هاي خيار از طريق سازوكارهاي مختلف مولكولي و بيوشيميايي توسط عصاره هاي الكلي گياهان انجير و زيتون تلخ مورد استفاده در اين پژوهش مي باشد.