تحليلي گفتمان‌شناختي بر طيف‌هاي نقشي گفتمان ‌نماها در نقد ترجمه: كاربردهاي آموزشي و پژوهشي در مديريت گفتمان

نقش‌هاي منظورشناختيِ قدرتمند و گوناگونِ گفتمان نماها، معناي واژگاني آنها را در گفتمان بي‌اعتبار مي كند. نتيجه اين فرايند، حساسيتِ گستردۀ اين عناصر گفتماني در پيوند با متغيرهاي بافتي است. نقش ها و راهبردهاي دقيقِ گفتمان‌نماها فقط در چارچوب هدف‌هاي ارتباطي خلاق، آشكار مي گردد. بنابراين، به باور پژوهشگران، بررسي نقش‌گرايانۀ آنها در بافت اجتماعي، كاربردي ترين روش مطالعۀ آن هاست. مباني معرفت شناختي اين پژوهشِ توصيفي، كيفي و اكتشافي مشتمل بر تحليل ديدگاه‌هاي پژوهشگران به‌نام و تجزيه و تحليل منظورشناسانۀ پيكرۀ خلاق و پيچيدۀ متون نقد ترجمه است. اين پژوهش با بهره‌گيري از الگوهاي گفتمان شناختي فريزر (Fraser, 2006) و برينتن (Brinton, 1996) به تجزيه و تحليل طيف هاي گوناگون نقشي گفتمان‌نماها در متن‌هاي نقد ترجمه، طي سه دهه و بر پايه نمونه برداري تصادفي خوشه اي پرداخته‌است. در اين پژوهش، الگوي طيفِ نقشيِ شش‌وجهيِ مديريت گفتمان در حوزۀ نقد ترجمه كشف گرديد كه پيش‌تر در كتاب‌هاي دستور و فرهنگ‌ لغت‌ها بحث نشده‌ و از دستاورد‌هاي اين مقاله هستند. يافتۀ كاربردي پژوهش حاضر اين است كه معناي گزاره اي گفتمان نماها در نتيجه فرايند كاربردي‌شدگي به شدت تغيير مي يابد؛ داراي نقش‌ها و رفتارهاي منظورشناختي مي گردد؛ و سرانجام طيف نقشي چندگانۀ تعاملي گفتمان نماها را به وجود مي آورد. اين طيف نقشي، تحت تأثير استنباط‌هاي پيچيده و خلاق قرار گرفته و هميشه در حال دگرگوني، تحول و گسترش است. در پايان، كاربردهاي گوناگوني نيز تحليل و پيشنهاد گرديد.