كاربرد Arc-GIS در پهنه‎بندي سطوح مواجهه شغلي با سيليس كريستالي قابل استنشاق در كارگاه‎هاي سيليس‎كوبي

سابقه و هدف: سيليس‌كوبي فرايندي مبتني بر خرد كردن، غربال ‌كردن و دانه‌بندي انواع سنگ هاي سيليسي است. استنشاق گرد و غبار سيليس با ايجاد تغييرات ساختاري و فيبروز برگشت ناپذير در بافت ريه منجر به بيماري سيليكوزيس مي‌گردد. سيليس كريستالي توسط آژانس بين المللي تحقيق در مورد سرطان (IARC: International Agency for Research on Cancer) به‌ عنوان سرطان زاي انساني (گروه I) طبقه بندي شده است. منطقه ازندريان يكي از بزرگ ترين واحدهاي توليد سيليس در كشور مي‌باشد كه در آن ۴۰ كارگاه سيليس كوبي وجود دارد. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف كاربرد سيستم اطلاعات جغرافيايي (ArcGIS: Geographic information system) در پهنه بندي سطوح مواجهه شغلي با سيليس كريستالي قابل استنشاق (Respirable Crystalline Silica RCS:) انجام شد. مواد و روش‌‌ها: در اين مطالعه توصيفي، سطوح مواجهه فردي با RCS در 16 كارگر شاغل در كارگاه هاي سيليس كوبي مطابق با روش 7602 NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health) اندازه گيري شد. همچنين 16 نمونه هوا جهت ارزيابي غلظت هاي محيطي RCS در كارگاه هاي مورد مطالعه به ‌طور هم زمان جمع آوري و تعيين مقدار گرديد. يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه ميانگين سطوح مواجهه فردي كارگران (2.61 ±2.01 ميلي‌گرم بر متر مكعب) از حدود مجاز مواجهه شغلي (OEL: Occupational exposure limit) پيشنهادي توسط كميته فني بهداشت حرفه‌اي كشور براي هشت ساعت كاري (0.025 ميلي‌گرم بر متر مكعب) بيشتر مي باشد. همچنين نتايج حاكي از وجود اختلاف آماري معنا‌دار بين ميانگين غلظت مواجهه فردي با RCS در فعاليت‌هاي شغلي مختلف بودند (P=0.001). نتيجه‌گيري: نتايج حاكي از عدم وجود ارتباط معنادار بين سطوح مواجهه فردي و غلظت هاي محيطي RCS بودند. يافته‌هاي اين مطالعه نشان دادند كه GIS جهت پهنه بندي سطوح مواجهه شغلي با RCS در محيط هاي كار از قابليت زيادي برخوردار است. نتايج اين مطالعه بر استفاده از ساير شيوه هاي مدل سازي به منظور تعيين ميزان انتشار سيليس در واحد هاي مختلف كارگاه هاي سيليس كوبي تأكيد دارد.