بررسي تنوع مورفولوژيكي و فنولوژيكي برخي از ارقام وارداتي سويا با استفاده از روش تجزيه به عامل ها

اين پژوهش به منظور گروه بندي و ارزيابي 124 ژنوتيپ مختلف سويا با گروه رسيدگي متفاوت از نظر صفات ريخت‌شناسي و فنولوژيكي به صورت طرح آگمنت با 4 رقم شاهد تلار، ساري، ويليامز و سحر در 6 بلوك در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بايع كلامركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منايع طبيعي استان مازندران اجرا شد. هر ژنوتيپ در يك خط 3 متري با فاصله رديف 60 سانتي‌متر و فاصله بين دو بوته 5 3 سانتي متركاشته شد. نتايج تجزيه به مولفه‌ها نشان داد كه 4 مولفه مجموعاً 70/080 درصد از تغييرات داده ها را توجيه كردند. نتايج حاصل از باي پلات نشان داد كه اكثر صفات مربوط به عملكرد، اجزاي عملكرد و صفات فنولوژيكي به جز درصد پروتئين در دو ناحيه قرار گرفتند كه از اين طريق مي‌توان به منظور اصلاح ژنوتيپ‌ها از طريق صفات مد نظر اقدام كرد. به علاوه بر اساس نتايج تجزيه كلاستر حاصل از صفات مرتبط با مولفه‌هاي اول و دوم، ژنوتيپ‌هاي سويا مورد مطالعه در 2 گروه دسته‌بندي شدند كه گروه اول و دوم شامل ژنوتيپ‌هايي با گروه رسيدگي زودرس، ميزان روغن بالا و اجزاي عملكرد و ميزان پروتئين پايين و گروه 3 با تيپ رسيدگي ديررس، ميزان روغن پايين و اجزاي عملكرد و ميزان پروتئين بالا بود. به طور كلي بر اساس تنوع صفات موجود در كلكسيون مورد مطالعه و با توجه به هدف تحقيق، مي‌توان از ارقام سويا مورد مطالعه در برنامه‌هاي اصلاحي استفاده كرد.