غربال ژنوتيپ‌هاي سويا در مرحله گياهچه تحت تنش شوري

به منظور درك واكنش ژنوتيپ‌هاي سويا به تنش شوري، 30 ژنوتيپ سويا در قالب دو طرح مجزا براي تيمار نرمال (شاهد، شوري صفر) و تيمار شوري (150 ميلي مولار كلريد سديم ) در محيط كشت هيدروپونيك حاوي محلول غذايي هوگلند در گلخانه با سه تكرار ارزيابي شدند. صفات مورد بررسي در اين تحقيق عبارت بودند از سطح برگ، ارتفاع اندام هوايي و طول ريشه، وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، ميزان كلروفيل(SPAD value)، شاخص صدمه شوري (Salt injury index) ، ميزان سديم و پتاسيم در اندام هوايي و ريشه، نسبت پتاسيم به سديم اندام هوايي و ريشه ، و نسبت جابجايي سديم و پتاسيم از ريشه به اندام هوايي. تجزيه واريانس ساده صفات و همچنين تجزيه مركب داده‌هاي صفات ژنوتيپ‌ها نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي از نظر كليه صفات مورد بررسي در مرحله گياهچه اختلاف معني‌داري با يكديگر داشتند، همچنين اثر متقابل بين ژنوتيپ و محيط براي اكثر صفات معني‌دار بود كه نشان‌دهنده واكنش متفاوت ژنوتيپ‌ها به افزايش شوري بود. بجز صفات شاخص صدمه شوري، ميزان سديم و پتاسيم در اندام هوايي، ميزان سديم در ريشه، ميزان جابجايي سديم و پتاسيم از ريشه به اندام هوايي براي ساير صفات مورد بررسي در شرايط تنش مقادير اندازه گيري شده صفات نسبت به شرايط نرمال كاهش نشان دادند. بر اساس نتايج حاصل از بررسي پارامترهاي آماري در بين ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي بيشترين مقدار ضريب تنوع فنوتيپي مربوط به سطح برگ در شرايط تنش (55/3)، وزن تر ريشه در شرايط تنش (45/28)، وزن خشك ريشه در شرايط تنش (26/42) و شاخص صدمه شوري در شرايط تنش (37/99) بودند. كمترين ضريب تنوع فنوتيپي مربوط به طول ريشه در شرايط نرمال (11/7) و محتواي كلروفيل در شرايط نرمال (13/3) بودند. بررسي پايداري ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي نشان داد كه ژنوتيپ‌هايي مانند Lee، SG13، Vernal، Will، Winchester، Douglas، LYON، Century 84، Strong، L.870174 و Crawford از جمله ژنوتيپ‌هايي هستند كه از آنها مي‌توان به عنوان والدين در بلوك‌هاي دورگ‌گيري به منظور بهبود تحمل به شوري ارقام جديد استفاده نمود.