اثر غني سازي گندم با استفاده از محلول پاشي روي و آهن بر صفات كيفي و كمي در مراحل مختلف رشدي

عناصر روي (Zn) و آهن Fe)) از ريز مغذي هاي مهم در رشد گياه هستند و كمبود آن در گياهان بويژه غلات يك مشكل بزرگ تغذيه اي در دنيا به حساب مي آيد. به منظور مطالعه تاثير محلول پاشي عناصر روي و آهن بر صفات كيفي و عملكرد دانه گندم ديم آسمان، آزمايشي در سال زراعي 99-1398 در مركز تحقيقات كشاورزي گنبدكاوس به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در 4 تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل: محلول پاشي عنصر روي با غلظت دو در هزار و عنصر آهن با غلظت سه در هزار در چهار سطح (محلول پاشي آهن و روي و مصرف توام روي و آهن و آب خالص (شاهد) و زمان محلول پاشي در سه سطح (پنجه دهي، ساقه دهي و پرشدن دانه) در نظر گرفته شد. در اين بررسي صفات عملكرد دانه، غلظت روي و آهن دانه و مقدار پروتئين دانه و ميزان رنگيزه هاي فتوسنتزي برگ مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه محلول پاشي اثر معني داري بر صفات مورد ارزيابي به استثناء نسبت كلروفيل a/b داشت. همچنين زمان محلول پاشي نيز تفاوت معني داري بر صفات پروتئين دانه، غلظت آهن و روي دانه، ميزان كلروفيل a و كاروتنوئيد داشت. تيمارهاي محلول پاشي (روي، آهن و توام روي و آهن) سبب افزايش معني دار غلظت روي و آهن در دانه و پروتئين دانه و عملكرد دانه در مقايسه با تيمار شاهد شدند. به طوركلي محلول پاشي روي و آهن به ترتيب سبب افزايش غلظت روي (39/85 درصد) و غلظت آهن (89/43 درصد) دانه نسبت به شرايط شاهد گرديد، و بيشترين و كمترين پروتئين دانه به ترتيب با 11/45 درصد و 7/87 درصد مربوط به تيمار توام روي و آهن و شاهد بود. محلول پاشي توام روي و آهن منجر به افزايش 48/42 درصدي عملكرد دانه در مقايسه با شاهد گرديد. اثر متقابل تيمارهاي محلول پاشي × زمان محلول پاشي نشان داد كه بيشترين مقدار عملكرد دانه با كاربرد تيمار همزمان روي و آهن در مراحل پرشدن دانه و ساقه دهي به ترتيب با ميانگين هاي 8625 و 8600 كيلوگرم در هكتار بدست آمد. در مجموع مي توان چنين استنباط نمود كه كاربرد روي و آهن سبب افزايش غلظت عناصر غذايي و عملكرد دانه گندم ديم در شرايط اقليمي منطقه گرديد.