بوطيقاي معماري در چند اثر منتخب مذهبي معاصر مطالعه‌ تطبيقي قابليت‌هاي شاعرانگي در شعر و معماري

بيان مسئله: شعر و معماري به‌عنوان دو شاخه‌ هنري جهت انتقال پيام، زبان و ابزار خاص خود را به كار مي‌برند. هر يك از دو هنر مذكور با ابزاري كه در اختيار دارند فضايي را ايجاد مي‌كنند كه توسط مخاطب قابل‌خوانش است. اين ويژگي (خوانش‌پذيري) آنها را به سمت متن‌بودگي سوق مي‌دهد. شاعرانگي يا بوطيقا واژه‌اي است براي نشان‌دادن زيبايي‌شناسي تكويني، عناصر كيفي فضا و ساختن در هنرها كه همچون زيرساختي است كه با گذر از ويژگي‌هاي متن‌بودگي اتفاق مي‌افتد و موجب ارتقاي كلام به شعر و به همين ترتيب موجب تمايز بين ساختمان‌سازي از دنياي معماري مي‌شود. راهبردهاي شاعرانگي در شعر توسط فنون ادبي مختلفي شناسايي و دسته‌بندي‌شده‌اند. اهداف پژوهش: هدف تحقيق حاضر آن است كه با بررسي و تطبيق شاعرانگي در فضاي شعر با معماري، عناصر و راهبردهاي شاعرانگي در فضاي معماري را كشف كند و به اين پرسش پاسخ دهد كه چه شباهت‌هايي در فنون ادبي شعر و راهبردهاي معماري وجود دارد كه موجب شاعرانه‌شدن فضا در شعر و معماري مي‌شود؟ روش پژوهش: در اين راستا از معماري معاصر مذهبي بهره گرفته‌ شده است، چرا كه در معماري مذهبي علاوه بر كاركرد، بيان مفاهيم نيز اهميت دارد و بستر مناسبي براي بيان شاعرانه در معماري فراهم مي‌كند. بناهاي انتخابي از بين بناهاي مذهبي و از اديان مختلف برگزيده‌ شده است. نمونه‌هاي موردي بررسي شامل «معبد آب» اثر «تادائو آندو»، «نمازخانه‌ پارك لاله» اثر «كامران ديبا»، «مسجد سانجاكلار» اثر «امره آرولات» و «كليساي سان جيو واني» اثر «ماريو بوتا» است. نخست، زيرساخت‌هاي مشترك ميان معماري و شعر گفته ‌شده است؛ سپس، زبان به‌عنوان عامل مشترك بين دو هنر شناخته‌شده و مبنايي جهت تطبيق آنها قرار گرفته است. نتيجه‌گيري: «بوطيقا» به‌عنوان محور بحث شده و در نهايت بررسي‌ها نشان داد كه معماران نيز همچون شاعران با فنون ادبي مانند تلميح، حس‌آميزي، آشنايي‌زدايي، استعاره و مجاز به ايجاد معماري شاعرانه پرداخته‌اند.