مباني وحدت وجود در انديشه هراكليتوس و ملاصدرا

دريافت مفهوم وحدت و تلاش براي بازگرداندن كثرات عالم به امري وحدت‌بخش در فلسفه، تلاشي ديرينه است كه سابقه آن را مي توان تا فلسفه يونان باستان به‌ويژه در فلسفه هراكليتوس پي گرفت. وحدت در انديشه او با آنچه پيشينيان او از وحدت دريافتند، متفاوت است. نگاه او به «آرخه» گذري است از ماده به امر غير مادي؛ مظهر اين امر «لوگوس» است. لوگوس، وحدت‌بخش امر مادي و غير مادي و كلّ هستي است. در جهان اسلام نيز نظريه وحدت وجود مورد توجه عرفا و در رأسشان ابن عربي بوده است؛ اما ملاصدرا اولين فيلسوفي است كه اين نظريه را به ‌صورت استدلالي و عقلاني در نظامي فلسفي عرضه مي كند. هراكليتوس و ملاصدرا تلاش مي كنند تصويري وحدت وجودي از عالم هستي نشان دهند. نظرات هر دو فيلسوف در عين اختلاف، داراي نقاط اشتراك نيز مي باشند. اين مقاله در صدد بررسي مباني وحدت وجود در انديشه اين دو فيلسوف است و به مقايسه نقاط اشتراك و اختلاف اين دو انديشمند مي پردازد.