از هژموني تا نظم بيسماركي و توازن فراساحلي: استراتژي كلان آمريكا درقبال روسيۀ پس از جنگ سرد

دست‌يابي به نظم و امنيت منطقه‌اي و جهاني همواره از مهم‌ترين اهداف قدرت‌هاي بزرگ بوده است. براي دست‌يابي به اين منظور، رويكردها و راه‌بردهاي مختلفي از جانب اين قدرت‌ها در مناطق مختلف جهان در پيش گرفته مي‌شود كه از ميان آن‌ها رويكرد هژمونيك بسيار قابل‌تأمل است. هژموني يعني نظمي كه طي آن يك قدرت بزرگ به‌تنهايي نقش اصلي را در مناطق ايفا مي‌كند و سعي دارد تا از اين طريق روابط و مناسبات امنيتي منطقه‌اي را اداره و مديريت كند، در سياست و نظم جهاني و منطقه‌اي ايالات متحدۀ آمريكا پس از جنگ سرد در مناطق پساشوروي بسيار مهم و تعيين‌كننده بوده است. اين مقاله با روش توصيفي‌ ـ تحليلي و با استفاده از منابع كتاب‌خانه‌اي، ضمن مفهوم‌سازي نظم هژمونيك و مؤلفه‌هاي آن، مي‌خواهد به اين پرسش بپردازد كه ايالات متحدۀ آمريكا پس از جنگ سرد چگونه از طريق هژمونيك روابط و مناسبات خود را در مناطق پساشوروي و به‌ويژه درقبال روسيه مديريت كرده است. شواهد تجربي و عملي نشان مي‌دهد باتوجه‌به اهميت اوراسيا براي نظم هژمونيك آمريكا، اين كشور با سه شيوۀ موازنه‌گري به‌سبك بريتانياي قرن نوزدهم، سياست بيسماركي (اتحاد، ائتلاف، ابزارهاي اقتصادي، سياسي، نظامي، و تحريم)، و هم‌چنين روش استيلاجويانۀ مبتني‌بر نظريۀ ثبات هژمونيك (نظم پاكس آمريكانا) به مواجهه با تهديدهاي امنيتي منطقه رفته و از اين طريق تلاش كرده است تا روابط خود را با كشورهاي واقع در مناطق پساشوروي و به‌ويژه با روسيه و حتي چين مديريت كند. اين فرضيه براساس نظريۀ پل پاپايانو و نظريۀ ثبات هژمونيك تحليل نظري شده است.