مدل‌سازي رويشگاه بالقوه گونه Thymus kotschyanus Boiss. Hohen. در مراتع نيمه شمالي استان اردبيل

پژوهش حاضر با هدف مقايسه كارايي روش‌هاي انتروپي حداكثر و رگرسيون لجستيك در مدل‌سازي رويشگاه بالقوه گونهThymus kotschyanus و تعيين عوامل مؤثر بر حضور گونه در مراتع نيمه شمالي استان اردبيل انجام شد. 28 سايت انتخاب و در هر سايت 3 ترانسكت و در طول هر ترانسكت 100 متري 10 پلات يك مترمربعي براي نمونه‌برداري استفاده شد. براي نمونه‌برداري از خاك هر سايت، 9 پروفيل حفر و از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتي‌متري نمونه‌برداري شد. اطلاعات مربوط به خصوصيات خاك با استفاده از روش زمين‌آمار، اطلاعات توپوگرافي از مدل رقومي ارتفاع، اطلاعات اقليمي با استفاده از داده‌هاي هواشناسي منطقه و سنجه‌هاي سيماي سرزمين به كمك نقشه كاربري تهيه شد. نقش عوامل محيطي در پراكنش گونه در روش انتروپي حداكثر با استفاده از روش جك‌نايف و منحني پاسخ بررسي شد. براي ارزيابي مدل‌ رگرسيون لجستيك از آزمون نيكويي برازش هوسمر لمشاو و سطح زير منحني ROC استفاده شد. سپس نقشه‌هاي پيش‌بيني رويشگاه گونه براساس روش‌هاي انتروپي حداكثر و رگرسيون لجستيك ترسيم و شاخص كاپا براي ارزيابي ميزان تطابق نقشه‌هاي پيش‌بيني با نقشه واقعي مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس مدل رگرسيون لجستيك، پتاسيم عمق دوم و شاخص تجمع با همبستگي منفي و شيب و خاك لخت با همبستگي مثبت و براساس روش انتروپي حداكثر، متغيرهاي رس عمق اول، تغييرات ضريب اندازه لكه و شيب شيب موثرترين عوامل در حضور گونه در منطقه هستند. گونه T. kotschyanus خاك‌هايي با بافت سبك (رس كمتر از 15 درصد)، پتاسيم (كمتر از 18 ميلي اكي والان در ليتر)، سيلت (كمتر از 20 درصد)، مناطق مرتفع (900 تا 2700 متر) و شيب (35 تا 55 درصد) را ترجيح ‌مي‌دهد. بر اساس مقادير ضريب كاپاي محاسبه شده، مدل رگرسيون لجستيك پراكنش رويشگاه گونۀ مورد مطالعه را در سطح خوب (0.64) و روش انتروپي حداكثر در سطح متوسط (0.42) برآورد كرده است. نتايج نشان مي‌دهد كه روش رگرسيون لجستيك در برآورد دامنه پراكنش گونه از صحت بيشتري برخوردار است.