تأثير آموزش بر اساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده در ارتقاي رفتارهاي تغذيه‌اي پيشگيري‌كننده از كم‌خوني در زنان باردار

زمينه و هدف: كم‌خوني يكي از شايع‌ترين مشكلات تغذيه‌اي دوران بارداري است كه مي‌تواند تأثير قابل ملاحظه‌اي بر سلامت زنان باردار داشته باشد. اين پژوهش با هدف تعيين تأثير آموزش بر اساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده در ارتقاي رفتارهاي تغذيه‌اي كه از كم‌خوني در زنان باردار پيشگيري مي‌كنند، اجرا شد. مواد و روش ها: در اين مطالعه كارآزمايي آموزشي شاهددار 80 زن باردار به طور تصادفي در دو گروه (40 نفر گروه آزمايش و 40 نفر گروه كنترل) قرار گرفتند. اطلاعات از طريق پرسش‌نامه جمعيت‌شناختي و سازه‌هاي تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده شامل آگاهي، نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتاري درك‌شده، قصد رفتاري و عملكرد بوده است. قبل از مداخله از هر دو گروه اطلاعات پيش‌آزمون جمع‌آوري شد و سپس مداخله آموزشي بر اساس نتايج نيازسنجي براي گروه آزمايش، طي يك ماه و در قالب چهار جلسه آموزشي 60دقيقه‌اي براساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده صورت گرفت. نتايج سه ماه بعد از مداخله جمع‌آوري شد و با استفاده از آزمون‌هاي من‌ويتني يو و ويلكاكسون، كاي‌اسكوئر و ضريب همبستگي تجزيه و تحليل آماري آن انجام گرفت. ملاحظات اخلاقي: اين مطالعه با كد IR.ARAKMU.REC.1395.445 به تصويب كميته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم‌پزشكي اراك رسيده است. همچنين اين مطالعه با كد IRCT2017052334106N1در مركز ثبت كارآزمايي باليني ايران ثبت شده است. يافته ها: نتايج اين مطالعه مداخله‌اي نشان داد كه قبل از مداخله همه متغيرها در دو گروه اختلاف معناداري وجود نداشت ولي پس از انجام مداخله دو گروه از نظر همه سازه‌هاي بررسي‌شده شامل آگاهي، نگرش، هنجارهاي ذهني، كنترل رفتاري درك‌شده، قصد رفتاري و عملكرد تفاوت معنادار آماري داشتند (0.05 P). در اين مطالعه عملكرد گروه مداخله قبل از آموزش 0.415 ±2.88 (از 5 نمره) بود كه بعد از آموزش به 0.216 ±3.64 ارتقاي معني‌داري يافت (0.001 P). نتيجه گيري; با مداخله آموزشي بر اساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده، مي‌توان رفتارهاي تغذيه‌اي پيشگيري‌كننده از كم‌خوني را در زنان باردار افزايش داد كه اين بهبود رفتار را مي‌توان مرتبط با روش‌ آموزشي در گروه آزمايش دانست.