كليدواژه :
جنون , فقه , عقل , روانگسيختگي , آشفتگي , دليريوم , زوال عقل , عقب ماندگي ذهني
چكيده فارسي :
با شكل گيري علم نوين روان شناسي و قرار گرفتن مفهوم جنون در قلمرو اين حوزه، فصل تازه اي از توصيف، تبيين و معرفي جنون شكل يافته و ابهاماتي را در تشخيص مصاديق جنون در حوزه علوم اسلامي، به ويژه در فقه اسلامي، ايجاد نموده است. پژوهش حاضر با شيوه توصيفي-تحليلي در پي يافتن معناي اصطلاحي جنون در فقه، معناي جنون در روان شناسي و يافتن مصاديق جنون فقهي در روان شناسي امروز است. براي تبيين معناي اصطلاحي جنون، علاوه بر كتب فقها، به بررسي اجمالي روايات اسلامي پرداخته شده است. شهيد ثاني، فاضل هندي، فاضل مقداد، صاحب رياض، صاحب جواهر و قاضي ابن براج، از جمله فقهايي هستند كه نظرات آنها در اين باب بررسي شده و در بررسي مفهوم جنون در روان شناسي از بحث جنون در سير تاريخ نيز استفاده گرديده است. محقق، در نهايت به چهار دسته كلي از اختلالات و بيماري ها دست يافته كه مي توانند مصداق جنون در فقه باشند. «روان گسيختگي» اولين مصداق جنون فقهي در روان شناسي امروز است. دومين مصداق آن، «اختلال عصبي-رشدي» (شامل دليريوم و زوال عقل)، سومين مصداق، «اختلال آشفتگي» (مانيا) و چهارمين مصداق، «عقب ماندگي ذهني» است. هريك از موارد فوق، شاخه هاي مختلفي را در بر مي گيرد كه همه آنها را نمي توان در عنوان فقهي قرار داد.