تحليلي بر قواعد استنباط

مقاله پيش رو چهار نظريه را در رسيدن به حكم شرعي الهي مطرح نموده است: 1. اجتهاد به رأي. 2. اجتهاد قياسي. 3. اجتهاد استكشافي. 4. انحصار در سماع از معصومين. از انجا كه اجتهاد به رأي و اجتهاد قياسي در ما لا نص فيه مورد مذمت اولياي دين بوده و هست و از منظر عقل و نقل به چالش‌هايي مبتلا است، اصوليون شيعه در رسيدن به حكم شرعي از اين دو شيوه اجتهاد كناره گرفته و اجتهاد را به استكشاف حكم شرعي از ادله و دليل شرعي تعريف نموده‌اند. اما دسته‌اي از عالمان شيعه شيوه اصوليون را نيز نقد و بررسي كرده و راه رسيدن به حكم شرعي را منحصر به سماع از معصومين( دانسته‌اند اگرچه آنچه را اخباري مي‌گويد، در صورت امكان بر ساير طرق مقدم است، ولي شيوه انحصار در سماع از معصوم مستلزم عسر و حرج و مخالف تعليمات ائمه معصومين^ است. مقاله حاضر ادله اخباري را مطرح نموده و بدان پاسخ داده، در بخش نهايي مقاله نيز به حجيت قواعد استنباط از بعد ذاتي و جعلي پرداخته است.

No abstract