تعيين قيمت آب كشاورزي بر اساس معيارهاي توسعۀ پايدار (مطالعۀ موردي: شبكۀ آبياري قزوين)

انتخاب قيمت مناسب براي آب كشاورزي و بررسي آثار بين ‏بخشي اقتصادي، اجتماعي و زيست‏محيطي ناشي از آن، به‏عنوان يكي از ابزارهاي مهم اقتصادي در بخش كشاورزي براي مديريت تقاضاي آب در شرايط فعلي كشور به شمار مي‏رود. به همين منظور، پژوهش حاضر اقدام به برآورد قيمت آب كشاورزي و بررسي تأثيرات بين‏ بخشي آن بر اساس معيارهاي اقتصادي، اجتماعي و زيست‏محيطي در شبكۀ آبياري قزوين كرده است. ابتدا شرايط موجود اقتصاد كشاورزي در محدودۀ شبكه و توسط مدل اقتصادي برنامه‏ريزي رياضي مثبت، توسط نرم‏افزار GAMS، شبيه‏سازي‏ شده و واكنش‏هاي احتمالي كشاورزان به سناريوهاي قيمتي منتخب و آثار بين بخشي آنها آزمايش شد. درنهايت، از درجۀ اهميت و رتبه‏بندي آثار شاخص‏هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست‏محيطي، توسط فرايند تاپسيس، براي دستيابي به قيمت مناسب و كاراي آب در شبكۀ آبياري يادشده بهره برده شد. نتايج نشان داد حداكثر و حداقل ارزش اقتصادي آب در شبكۀ آبياري به‌ترتيب مربوط به محصولات زراعي كلزا و يونجه است كه به‌ترتيب برابر 3142 و 2177 ريال بر متر مكعب است. همچنين، متوسط ارزش اقتصادي آب در اين شبكه 2731 ريال بر متر مكعب برآورد شد. نتايج سناريوهاي قيمتي آب توسط مدل اقتصادي نشان داد افزايش قيمت آب آبياري باعث كاهش سود ناخالص محصولات زراعي در شبكه آبياري مي‌شود. همچنين، اعمال سناريوهاي قيمتي منجر به افزايش بيكاري در منطقۀ مطالعاتي مي‏شود. در نتيجه، قيمت‏هاي 2490 و2731 به عنوان دو قيمت مناسب در شبكۀ آبياري تعيين شد. در واقع، قيمت‏هاي بيشتر به عنوان بهترين قيمت‏ها انتخاب شدند.