بررسي تغييرات پهنۀ آبي خليج گرگان و ارتباط آن با تغييرات بارش و تراز آب درياي خزر با استفاده از داده ‏هاي سنجش از دور

در پژوهش حاضر به بررسي تغييرات بلندمدت (طي سال‏هاي 1999 تا 2019) و فصلي (سال 2018) پهنۀ آبي خليج گرگان و ارتباط آن با تغييرات بارش و ميزان تراز آب درياي خزر در همين بازۀ زماني پرداخته شده است. به اين منظور، پهنۀ آبي بلندمدت با استفاده از سري زماني تصاوير ماهواره‏هاي Landsat8 , Landsat5 و Sentinel2 و با بهره‌گيري از شاخص Modified Normalized Difference Water Index2 (MNDWI2) و اعمال حد آستانۀ مناسب به دست آمد. همچنين، از داده‏هاي ماهواره‏هاي Topix و Json براي بررسي تغييرات تراز آب درياي خزر و از تصاوير ماهواره‏ايTRMM به منظور بررسي تغييرات بارندگي استفاده شد. نتايج نشان داد سطح آب خليج گرگان طي بازۀ زماني بررسي‌شده كاهش چشمگيري داشته است و اين روند همچنان ادامه دارد. اين تغييرات در سواحل كم‌شيب و نواحي غربي تالاب ميانكاله بيشتر مشهود است. نتايج گوياي اين امر است كه تغييرات پهنۀ آبي خليج گرگان در بازۀ بلندمدت همبستگي زيادي (0.92) با ميزان نوسان‌هاي تراز آب درياي خزر دارد. شايان يادآوري است طي اين بازۀ 20 ساله تغييرات تراز سطح آب درياي خزر حدود 120 سانتي‌متر بوده است، اما ميزان همبستگي پهنۀ آبي با ميزان بارش در مقياس بلندمدت كم (0.1) است. اين روند در بازۀ كوتاه‌مدت يك‌ساله كاملاً عكس است و از آنجا كه تغييرات تراز آب درياي خزر در بازۀ يك‌ساله بسيار كم (5 سانتي‌متر) است، بنابراين پهنۀ آبي خليج گرگان نيز همبستگي بسيار كمي (0.09) با آن دارد. اما در همين بازۀ يك‌ساله همبستگي نسبتاً متوسطي بين تغييرات بارش و ميزان پهنۀ آبي خليج گرگان با يك تأخير يك‌ماهه وجود دارد.