نقش نظام مالياتي در تحولات سياسي و اجتماعي پشتكوه(ايلام) دردوره قاجار

بررسي نظام مالياتي پشتكوه در دورۀ قاجار رهنمون مي‌نمايد كه نظام مالياتي، مهم‌ترين نقش را در تحولات سياسي، امنيتي و اجتماعي پشتكوه ايفا كرده است. هدف اين پژوهش بررسي نقش دوگانه نظام مالياتي در تداوم حكمراني واليان پشتكوه و ايجاد امنيت از يك سو و ايجاد تزلزل اجتماعي و امنيتي ناشي از اجحاف در دريافت ماليات از سوي ديگر است. روش پژوهش: روش پژوهش توصيفي تحليلي است و داده‌ها با بهره‌گيري از اسناد آرشيوي و منابع كتابخانه‌اي گردآوري و تحليل شده است. يافته‌ها: مشخص شدن وضعيت نظام مالياتي حاكم بر پشتكوه در دورۀ قاجار،وجود رابطۀ مستقيم بين پرداخت ماليات از سوي واليان و تداوم حكمراني آنها و وجود رابطه معني‌داري بين اجحاف در دريافت ماليات و بروز تزلزل اجتماعي و امنيتي از مهمترين يافته هاي اين پژوهش هستند. نتيجه اين پژوهش حاكي از اين است كه نظام مالياتي سنگين، تحولات اجتماعي مهمي از قبيل تحميل فقر و محروميت به مردم، تحميل زندگي كوچ‌نشيني، از هم پاشيده شدن طوايف و مهاجرت گسترده رعاياي پشتكوه به مناطق همجوار خود بويژه در عراق و ايجاد كلني‌هايي در نوار مرزي ايران و عراق و در داخل خاك عراق را به دنبال داشت. لذا نظام مالياتي نقش دوگانه‌اي داشت، از يك طرف پيش برنده ادامه‌ حكمراني والي و استقرار امنيت در منطقه بود و از طرف ديگر با تحميل فقر و از هم گسيختن طوايف و مهاجرت آنها باعث تزلزل در انسجام اجتماعي و امنيتي شد.