اثر بنتونيت و پساب فاضلاب شهري بر برخي ويژگي هاي خاك و گياه يونجه و شبدر

ايران يكي از كشورهاي خاورميانه است كه با كمبود منابع آب تجديدشونده مواجه است. به‌عنوان يكي از سياست‌هاي اقتصادي اجتماعي دولت بر استفاده بهينه از منابع تجديدپذير، به‌ويژه استفاده مجدد از فاضلاب‌هاي انساني و صنعتي تصفيه شده تأكيد شده است. از عوامل محدودكننده استفاده از اين پساب ها وجود عناصر سنگين در آن‌ها مي‌باشد. از اين‌رو اصلاح خاك براي كاهش اين آلودگي يا غيرمتحرك‌سازي فلزات سنگين از اهميت به‌سزايي برخوردار است. تحقيق حاضر به بررسي اثر اصلاح‌كننده بنتونيت بر غلظت عناصر موجود در خاك تحت كشت يونجه و شبدر از طريق آبياري با فاضلاب شهري تصفيه شده پرداخته است. در اين بررسي عناصر ضروري و سمّي موجود در خاك با رقّت‌هاي مختلف پساب (0%، 25%، 50%، 75% و 100%) بررسي شد. همچنين به‌دليل وجود مقادير فلزات سنگين در پساب فاضلاب از اصلاح‌كننده بنتونيت به‌عنوان تثبيت‌كننده عناصر سنگين در خاك در دو سطح 1% و 3% استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه تيمار %100 پساب%3 بنتونيت به‌طور معني‌داري بيشترين مقدار كربن آلي، ماده آلي، آهك، pH و EC خاك را رقم زده است (p 0.05). همچنين افزايش سطح كاربرد پساب به‌طور معني‌داري سبب افزايش غلظت عناصر ضروري (NPK) در خاك شده است. از طرفي كاربرد سطح %3 بنتونيت نيز منجر به كاهش معني‌دار فلزات سرب و كادميم در خاك شده است. به‌طور كلي مي‌توان نتيجه گرفت كه كاربرد تيمار مناسب فاضلاب مي‌تواند به عنوان يك منبع بالقوه آب براي افزايش رشد و عملكرد گياه و همچنين كاربرد بنتونيت به‌عنوان يك عامل غيرمتحرك‌سازي فلزات سنگين موجود در فاضلاب در روش‌هاي توليد علوفه مورد استفاده قرار گيرند.