بررسي و تحليل روند مطالعات گردشگري ساحلي و دريايي در ايران

توجه دانشگاهيان به موضوعات مختلف علم تلفيقي و ميان‌رشته‌اي گردشگري، همگام با افزايش اهميت اقتصادي و اجتماعي – فرهنگي آن، بعد از جنگ جهاني دوم (دهه 1950) آغاز شد و تا كنون بر شمار و عمق اين مطالعات، افزوده شده است. در ايران نيز پژوهش درباره اين پديده قرن بيستم، با تأخر زماني و از دهه 1380 خورشيدي آغاز گرديد، با اين وجود آگاهي بر روند تحقيقات موجود، مي‌تواند علاوه بر تعيين شكاف‌هاي احتمالي، در آينده رهگشاي پژوهشگران علاقمند نيز باشد. در اين راستا، مقاله حاضر با هدف بررسي و تحليل مطالعات گردشگري ساحلي و دريايي در مقالات علمي-پژوهشي انتشاريافته در مجلات معتبر داخلي انجام شد. براي اين منظور، با جستجوي محقق در پايگاه‌ها و وب‌سايت مجلات، 106 مقاله در اين زمينه يافت شد. فرايند بررسي اين مقالات، با پنج پرسش محوري و در نتيجه در پنج گام، آغاز شد: بررسي روند زماني؛ پراكندگي جغرافيايي؛ محورهاي مطالعاتي؛ ارتباط گردشگري ساحلي و دريايي با ساير شكل‌هاي توسعه گردشگري؛ و رويكردهاي روش‌شناسي. نتايج انجام اين مراحل نشان داد كه سرآغاز پژوهش درباره گردشگري در مناطق ساحلي و حوزههاي آبي كشور، به سال 1382 باز مي‌گردد و تا كنون، بيشترين پژوهش‌ها در اين حوزه در سال 1396 انجام شده است؛ از ميان مناطق ساحلي و پهنه‌هاي آبي كشور، بيشترين مقاله (تعداد 63) به طور كلي متمركز بر مناطق ساحلي درياي خزر و به طور خاص، 37 مورد از آن‌ها، سواحل استان مازندران را مورد بررسي قرار داده‌اند؛ از ميان شش محور مطالعاتي تفكيك‌شده توسط محقق،