تحليل فضايي و مكانيابي خانه‌هاي سالمندان با استفاده از GIS نمونه موردي: شهر تبريز

آمار‌هاي ارائه شده از سرشماري نفوس و مسكن سال 1395، بيانگر افزايش روز ‌افزون قشر سالخورده در پروسه 40 سال آينده كشور مي‌باشد با توجه به آمارهاي ارائه شده، تعداد معدوداي از خانه‌‌هاي سالمندان موجود در سطح شهر تبريز جوابگوي سيل عظيم سالخوردگان خواهد بود. اين پژوهش با هدف تعيين مكانهاي مناسب‌ به منظوراستقرار مراكز اقامتي سالمندان در شهر تبريز انجام شده است. در اين راستا از سامانه اطلاعات مكانيGIS استفاده شده است. اين مقاله به دو مرحله دسته بندي شده است. در مرحله ي اول، نخست، با بررسي و ارزيابي فاكتور‌هاي مورد نياز در مكان‌‌يابي خانه سالمندان، ريز متغييرهاي موثر در پارامتر‌هاي مربوطه (ظرفيت، مطلوبيت و سازگاري) استخراج و كلاسبندي شده است. در مرحله بعد فاكتور‌هاي مورد نظر در پارامتر سازگاري، با به كار گيري ابزار پرسشنامه در ميان متخصصين حوزه برنامه‌‌ريزي شهري و مكانيابي توزيع و پس از جمع‌بندي، با آزمون كروسكالواليس در محيط نرم افزار SPSS وزن‌دهي و رتبه‌بندي شده است. فاكتورهاي مطلوبيت و ظرفيت با روش AHP وزن‌دهي شده و وزنهاي حاصل، با به كار‌گيري نقشه‌‌هاي پايه شهر تبريز، اعمال گشته است. در مرحله‌ي نهايي لايه‌هاي وزن‌دهي شده در محيط ArcGIS همپوشاني شده و در دو سناريو مجزا كلاسبندي مجدد (Reclassification) انجام گرديده و مناسب ‌ترين مكان‌ها در دو سناريو در سطح شهر تبريز تعيين گرديده است. يافته‌هاي اين تحقيق مي‌تواند به ايجاد و گسترش برنامه‌ريزي منطقه‌اي در استقرار و توسعه‌ي مناطق اقامتي سالمندان در شهر تبريز كمك نمايد. واژه‌گان كليدي: مكانيابي، معيارهاي مكانيابي، سلسله مراتب AHP ، خانه‌ي سالمندان، GIS