نقش مديريت ريسك در كاهش آسيب‌پذيري اقتصادي-اجتماعي سكونتگاه‌هاي روستايي با تأكيد بر خشكسالي (مطالعه موردي: دهستان ميان خواف شهرستان خواف)

بروز خشكسالي در مناطق مختلف جهان نشان از آسيب‌پذيري همه ملت‌ها از رويدادهاي آب و هوايي دارد. وقوع خشكسالي در جوامع روستايي خسارت‌هاي اقتصادي و اجتماعي فراواني را به بار آورده است. افزايش آگاهي از هزينه‌هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي خشكسالي، منجر به رشد ديدگاه‌هاي فعال در خصوص مديريت ريسك خشكسالي در كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه گرديده است. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش مديريت ريسك خشكسالي در كاهش آسيب‌پذيري اقتصادياجتماعي سكونتگاه‌هاي روستايي، در دهستان ميان خواف انجام شده است. در اين راستا از روش تحقيق پيمايشي با به كارگيري پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق را، 1148 خانوار از روستاهاي دهستان ميان خواف تشكيل دادند كه بر پايه فرمول كوكران، شمار نمونه‌ها 326 نمونه به دست آمد. از اين تعداد 288 نفر پرسشنامه‌ها را تكميل و برگشت دادند. در تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي فريدمن، t تك نمونه‌اي، ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون و تحليل مسير استفاده شده است. نتايج بررسي آسيب‌پذيري سكونتگاه‌هاي روستايي از خشكسالي نشان داد كه سكونتگاه‌ها بعد از وقوع خشكسالي بيشترين آسيب را ديده‌اند و مديريت ريسك خشكسالي بر مبناي ابعاد اقتصادي، اجتماعي و اقتصادياجتماعي با ميانگين 3.79 مي‌تواند در كاهش آسيب‌پذيري سكونتگاه‌هاي روستايي تأثير بسزايي داشته باشد؛ نتايج بررسي‌هاي حاصل از تحليل مسير نشان داد بعد اقتصادي با ضريب 0.555 داراي بيشترين و بعد اجتماعي با ضريب 0.310داراي كمترين تأثير مستقيم بر كاهش آسيب‌پذيري اقتصادي و اجتماعي سكونتكاه‌هاي روستايي مي‌باشد. با تعمق در ماهيت عوامل اثرگذار بر كاهش آسيب‌پذيري اقتصادي و اجتماعي سكونتگاه‌هاي روستايي مشخص مي‌شود كه مديريت ريسك خشكسالي رويكردي مناسب براي كاهش آسيب‌پذيري اقتصادي و اجتماعي در روستاهاي مورد مطالعه است و مي‌توان در فرايند كاهش پيامدها و آسيب‌هاي ناشي از خشكسالي، بر مديريت ريسك تأكيد داشت.