مناسبات ايران و تركيه از منظر منابع آبي

با جهاني شدن اقتصاد و انتقال قدرت از مفاهيم نظامي به قدرت اقتصادي دسترسي به منابع طبيعي يكي از عوامل قدرت محسوب مي‌گردد. از آنجا كه توسعه اقتصادي و پيشرفت صنعتي به منابع طبيعي وابسته است، مالكيت يا دسترسي آسان به منابع طبيعي با ارزش، به عنوان يكي از شاخص‌هاي حفظ و بسط قدرت در نظر گرفته شده است. بنابراين دسترسي به منابع طبيعي آبي قابل اعتماد، يكي از منابع قدرت محسوب مي‌شود. مناسبات جمهوري اسلامي ايران و جمهوري تركيه به عنوان دو فضاي جغرافيايي مهم و اثرگذار در منطقه، تحت تاثير عوامل زيست محيطي مختلفي قرار دارد كه از جمله مهم‌ترين آنان مي‌توان به منابع آب اشاره كرد. واقع شدن اين دو بازيگر در منطقه خشك و نيمه خشك جهان بر اهميت موضوع افزوده و باعث ايجاد چالش‌ها و كشمكش‌هايي براي هردو بازيگر شده است. در اين پژوهش كه از نظر نوع كاربردي و از نظر روش كلي تحقيق توصيفي و تحليلي است، با استفاده از منابع كتابخانه‌اي شامل مقالات علمي، كتاب‌ها و سايت‌هاي اينترنتي معتبر، به دنبال پاسخ‌گويي به اين سوال هستيم كه منابع آب چگونه و از طريق چه پارامترهايي بر مناسبات دو كشور ايران و تركيه اثرگذارند؟ نتايج پژوهش نشان داد كه وجود رودخانه‌ها با سرچشمه از تركيه، سدسازي و آب‌بندها، منابع آب زيرزميني، بارش‌هاي اسيدي، كنترل سرچشمه رودخانه‌ها در كشور فرادست، آلوده كردن منابع آبي با فاضلاب و مواد ديگر، منحرف ساختن راه‌هاي آبي رودخانه‌ها، رقابت براي استفاده و تخصيص منابع آبي به علت توسعه كشاورزي، صنعت و شهرنشيني، اختلاف بر سر سهم استفاده از رودخانه‌هاي مرزي، تغيير مسير طبيعي رودخانه‌هاي مرزي، عدم لايروبي رودخانه‌ها، پارامترهاي تاثيرگذار بر مناسبات آبي ايران و تركيه هستند.