حماسه و نافرماني: بررسي شاهنامۀ فردوسي

The Epic and Sedition: The case of Ferdowsi’s Shahnameh

كتاب حماسه و نافرماني: بررسي شاهنامۀ فردوسي به قلم پرفسور ديك ديويس اثر ارزشمندي در حوزۀ شاهنامه­پژوهي است. اين كتاب دارايِ پيش‌گفتاري مفصل، مقدمه ­اي مختصر و چهار فصل است. چنان‌كه از مقدمۀ كتاب دانسته مي­شود اين كتاب در اصل براي مخاطب غيرايراني نوشته شده است. غرض نخست از نگارش اين كتاب كوشش براي تعديل باوري عمومي دربارۀ حماسۀ بزرگ پارسي است. غرض ديگر آن است كه ديدگاهِ منفي براوني دربارۀ شاهنامه در غرب را تصحيح كند، زيرا چنين ديدگاهي سبب شده نوعي بي­ميلي به برابر نهادن شاهنامه با آثار بزرگ كلاسيك به وجود آيد. افزون بر اين­ها، ديويس مي­خواهد انتقادهاي فن گرونبام، كه شاهنامه را تا سطح اثري صرفاً منظوم و ملال­انگيز فرو مي­ كاهد، ردّ و پاسخ دهد. ديويس در فصل پاياني كتاب از چشم غربي به خطبۀ آغازين داستان بيژن و منيژه مي­ نگرد و برخي از نكته ­هاي مغفول­ماندۀ اين داستان را برجسته مي­ كند.

The Epic and Sedition: The case of Ferdowsi’s Shahnameh by Dick Davis is a scholarly book on Shahnameh-scholarship. It consists of a long prologue, a brief introduction, and four chapters. As it is known from the prologue, the book has been written for the Western reader. The primarily aim of the book is to adjust the popular perception of what the great Persian epic is about. The second purpose is to correct the negative judgment, i.e. Edward Browne’s dislike of the work. According to Davis, it is the prime cause for the Western reluctance to grant the work the status of a major literary classic work. In addition, Davis tries to reject Grunebaum’s idea that says the poem is a product of a rather naïve and primitive talent. The last chapter is about the story of Bizhan and Manizheh under Western eyes.