تحليل تناسب تشبيه با بافت كلام در دو جريان شعري معاصر: تجددگرايان محافظه كار، رمانتيسم(مطالعه موردي: اشعار سيمين بهبهاني، بهار، حميد مصدق و فريدون مشيري)

تناسب زبان و نگاه در شعر شاعران از رهگذر تصاوير منتزع از اشعار آن ها قابل ارزيابي است. هر نگاه ويژه اي در بيان خاصي نمود پيدا مي كند و با بررسي جريان هاي مختلف ادب فارسي، مي توان تناسب بيان و نگاه را دريافت. در اين پژوهش به روش توصيفي تحليلي سعي شده است تناسب تشبيه با بافت كلام در دو جريان شعري معاصر با تكيه بر سردمداران آن جريان ها بررسي و تحليل شود. بهبهاني و بهار به عنوان شاعران تجددگراي معاصر و مصدق و مشيري به عنوان شاعران رمانتيسم معاصر1، سهم ويژه اي در ادب معاصر دارند. نتايج حاكي از آن است كه شاعران تجدد گرا در كنار تصاوير برخاسته از تشبيه، سعي بيشتري در تناسب سطح كلام با واژگان كهن ادب فارسي داشته اند و بهار به نسبت، بيشتر از بهبهاني اين تناسب را در ارتباط با مشبه ها و مشبه به هاي اشعار خود برقرار كرده و تخييل در اشعار او با زبان گذشته، بيشتر پيوند يافته است. بيشترين وجه گذشته گرايي اشعار مصدق در تشبيهات او، مقيد بودن مشبه به هاي آن است كه هم تتابع صفات و هم اضافه هاي مقلوب را شامل مي شود اما در نهايت به دليل قرينه هاي زياد سطح بيت، مخاطب، تصاوير برخاسته از اشعار او را بيشتر به عنوان يك تصوير امروزي قبول مي كند و تناسب واژگان در سطح ابيات، بيشتر امروزي است نه مربوط به گذشته ادب فارسي. مشيري به دليل زبان ساده و توجه ويژه اي كه در انتقال عاطفه و احساس داشته است در تشبيهات خود توجهي به گذشته ادب فارسي نكرده است و اگر گذشته گرايي هم در شعر او ديده شود، هنجارگريزي هايي ساده هستند كه تنها در سطح بيت، آن هم بدون گره خوردگي معناداري با تصاوير بكار رفته اند.