كليدواژه :
نهاد وقف , اقتصاد وقف , اقتصاد بخش سوم , اقتصاد دهش , ماليّه اسلامي
چكيده فارسي :
با وجود اهميت نهاد وقف در اقتصاد اسلامي و به رغم سابقه درخشان آن در تمدن قديم اسلامي، امروزه اين نهاد از منظر كارآمدي، سازماني و مكتبي با چالش هايي مواجه است. مسيولان اين نهاد براي حل اين چالش ها به دنبال «طرح نظام جامع تحول اقتصادي وقف» هستند؛ اما هنوز موضوع «اقتصاد نهاد وقف» و اجزا و ابعادش به شكل علمي و دانشگاهي در دسترس حتي دست اندركاران اين نهاد نيست تا با شيوه اي علمي مسيله يابي كنند و به حل مشكلات آن بپردازند. اقتصاد نهاد وقف يكي از زيرمجموعه هاي اقتصاد بخش سوم است كه امروزه در برخي از كشورهاي پيشرفته سهمي تا حدود 10 درصد توليد ناخالص ملي را به خود اختصاص داده است. متاسفانه سهم بخش سوم در اقتصاد ايران اندك است و بررسي «اقتصاد نهاد وقف» مي تواند تا حدي توجه مردم و دولت جمهوري اسلامي ايران را به گسترش و تعميق اين بخش جلب كند. البته تبيين «اقتصاد نهاد وقف» مستلزم تبيين سه حوزه علمي «فقه وقف»، «اقتصاد بخش سوم و زيرمجموعه آن، يعني اقتصاد دهش» و «ماليه اسلامي» است تا اولا «الگوي مطلوب فقهي مكتبي پيشنهادي براي اصلاح نهاد وقف» به عنوان حوزه تمحض «پيش نياز» بستر فقهي حقوقي لازم را براي خرده نظام اقتصادي بخش سوم فراهم كند؛ ثانيا بررسي علمي «اقتصاد بخش سوم و زيرمجموعه آن، يعني اقتصاد دهش» به عنوان حوزه تمحض «هم نياز» بصيرت اقتصادي ضروري براي ورود به تحقيق را ارايه نمايد و در نهايت، علم «ماليه اسلامي» به عنوان حوزه تمحض «پس نياز» امكان كارآمدسازي اقتصاد وقف را در زمينه ابزارسازي مهيا سازد.
چكيده لاتين :
Despite the importance of the waqf institution in Islamic economics and despite its brilliant history in the ancient Islamic civilization, today this institution faces challenges in terms of efficiency, organization and school. To solve these challenges, the officials of this institution seek to "design a comprehensive system of waqf economic transformation"; However, the subject of "the economics of the waqf institution" and its components and dimensions are not scientifically and academically available even to the staff of this institution to solve problems in a scientific way and to solve its problems. The economy of the waqf institution is one of the subdivisions of the economy of the third sector, which today in some developed countries has a share of up to about 10% of GDP. Unfortunately, the share of the third sector in Iran's economy is small, and the study of the "economy of the waqf institution" can to some extent draw the attention of the people and the government of the Islamic Republic of Iran to the expansion and deepening of this sector. Of course, explaining the "economics of the waqf institution" requires the explanation of the three scientific fields of "waqf jurisprudence", "economics of the third part and its subdivision, namely, the economy of Dahesh" and "Islamic finance". To provide the necessary legal jurisprudential framework for the economic micro-system of the third sector; Second, the scientific study of the "economics of the third sector and its subdivision, that is, the economics of tenure" as a field of "all needs" to provide the economic insight necessary to enter the research; Finally, the science of "Islamic finance" as a field of refinement of "post-need" provides the possibility of efficiency of the waqf economy in the field of instrumentation.
