حمايت حقوقي از شخصيت‌هاي خيالي (كاراكترها) در امريكا؛ رهاوردي براي حقوق ايران

استفاده از شخصيت‌هاي خيالي در تبليغ و ترويج كالاها و خدمات يكي از قديمي‌ترين و شناخته‌شده‌ترين شكل‌هاي تجارت است كه سالانه گردش مالي چند ميليون دلاري به‌همراه دارد. شهرت و محبوبيت بيشتر شخصيت‌هاي خيالي بسيار فراتر از نقش آنها در آثار اصيلي است كه براي نخستين بار در آن جلوه‌گر شده‌اند. به‌علاوه، بسياري از كاراكترها خارج از چارچوب هر نوع اثر خاص خلق مي‌شوند و در نتيجه، ممكن است بدون سازوكار و حمايت قانون باقي بمانند. بنابراين، تضمين حمايت منصفانه از خالقان و صاحبان آنها در برابر سودجويي غيرمجاز از خلاقيتشان اهميت مي‌يابد. نوشتار پيش رو در پي پاسخ به اين پرسش است كه آيا مي‌توان جايگاهي براي شخصيت‌هاي خيالي به‌دنبال زيست مستقلانۀ آنها از آثار اوليه در نظام‌هاي حقوقي ترسيم كرد؟ براي پاسخ به اين پرسش تلاش مي‌شود از طريق روش توصيفي تحليلي و با تأسي از حقوق امريكا، ضمن بررسي ظرفيت نظام‌هاي حقوقي كپي‌رايت وعلائم تجاري در حمايت از كاراكترها، وضعيت حمايت از آنها نيز هنگام ورود به قلمرو مالكيت عمومي مورد بررسي قرار گيرد. بدون شك تبيين نحوۀ حمايت از شخصيت‌هاي خيالي و خالقان آنها و نيز بررسي ساير ابعاد مربوط به اين حق، مانند تشخيص معيارهاي نقض و سهم حوزۀ عمومي از آنها، علاوه بر اينكه ياريگر رويۀ قضايي خواهد بود، سبب اعتلاي فعاليت‌هاي فرهنگي شده، بر غناي ادبيات حقوقي ايران خواهد افزود.