مطالعۀ تطبيقي هدف از پرداخت خسارت ناشي از نقض قرارداد

پرداخت خسارت يكي از ضمانت‌ اجرا‌هاي متداول نقض قرارداد است. از لحاظ نظري، پرداخت خسارت ممكن است يكي از اين دو هدف را دنبال كند: قرار دادن زيان‌ديده در وضعيت پيش از انعقاد قرارداد، و قرار دادن وي در وضعيت فرضيِ پس از اجراي قرارداد. هدف اول به حمايت از منفعت منفي، و هدف دوم به حمايت از منفعت مثبت زيان‌ديده معروف است. در اصطلاحي ديگر، اين دو منفعت به ترتيب، منفعت اعتماد و منفعت انتظار اطلاق مي‌شوند. از لحاظ عملي در مورد اينكه هدف از پرداخت خسارت ناشي از نقض قرارداد، كدام‌يك از آنهاست، رويكردهاي مختلفي در نظام‌هاي حقوقي ملاحظه مي‌شود. طبق رويكردي كه مي‌توان به نظام‌هاي حقوقي رومي ‌ژرمني و كامن‌لايي و اَسناد مهم بين‌المللي و اروپايي نسبت داد، هدف از پرداخت خسارت، حمايت از منفعت مثبت يا انتظار است كه از مهم‌ترين عناصر آن جبران منافع فوت‌شده است. در مورد نظام حقوقي كشورمان، با توجه به جايز نبودن مطالبۀ خسارت عدم‌النفع، ممكن است تصور شود كه هدف از پرداخت خسارت ناشي از نقض قرارداد، حمايت از منفعت منفي يا اعتماد است؛ با اين حال، در بسياري از موارد، هدف از پرداخت خسارت، حمايت از منفعت انتظار يا مثبت زيان‌ديده است. اين مقاله به شيوۀ علمي پژوهشي و با روش تحليلي نگارش يافته است.