ارزيابي لاين‌هاي خالص آفتابگردان روغني در شرايط بهينه و كمبود فسفر قابل‌جذب بر اساس برخي صفات فيزيولوژيك و شاخص تحمل چند متغيره MFDV

كمبود عناصر غذايي از تنش‌هاي غيرزيستي مهمي است كه بر رشد و نمو گياهان تأثير مي‌گذارد. در اين پژوهش، 76 لاين خالص آفتابگردان روغني جمع‌آوري شده از نقاط مختلف جهان در دو شرايط بهينه و كمبود فسفر قابل جذب به‌صورت مركب بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شرايط گلداني به‌لحاظ برخي صفات فيزيولوژيك مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كمبود فسفر باعث كاهش ميانگين تمام صفات مورد مطالعه آفتابگردان به‌غير از صفت دماي كانوپي مي‌شود. لاين‌هاي آفتابگردان روغني در شرايط بهينه و كمبود فسفر به‌ترتيب در پنج و چهار خوشه گروه‌بندي شدند. لاين‌هاي 19، 21، 27، 44 و 71 كه در شرايط بهينه فسفر در خوشه مطلوب قرار گرفته بودند، در شرايط كمبود فسفر نيز در خوشه مطلوب با عملكرد و اجزاي عملكرد بالا گروه‌بندي شدند. براساس شاخص تحمل چندمتغيره MFVD براي هر يك از لاين‌ها با استفاده از ماتريس‌هاي نسبت و حاصل‌ضرب ميانگين صفات مورد مطالعه در شرايط بهينه و كمبود فسفر و تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي روي ماتريس‌هاي حاصل محاسبه شد. براساس نتايج باي‌پلات حاصل، لاين‌هاي 71، 74، 65، 21، 39، 7، 18 و 11 به‌عنوان لاين‌هاي مطلوب و متحمل به كمبود فسفر شناسايي شدند.