مرزهاي دروني خانواده از نگاه روان‌شناسي و قرآن كريم

مرزهاي دروني خانواده از موضوعات مهم روان‌شناسي است كه ناظر به تعاملات اعضاي خانواده با يكديگر است و براي نخستين بار در رويكرد ساخت‌نگر ارائه شد. پژوهش حاضر، با هدف تبيين مرزهاي دروني خانواده بر اساس قرآن كريم انجام شد. براي دست‌يابي به اين  هدف  83 آيه و 70 روايت تفسيري درباره مرزهاي دروني خانواده به‌روش اجتهاد ديني تجزيه و تحليل شد كه نشان دهنده پنج يافته مهم در اين موضوع است: نخست اينكه مرزهاي دروني خانواده در آيات قرآن كريم به‌روشني تبيين شده است و اين الگو، قالب پيشنهادي رويكرد ساخت‌نگر را پوشش مي‌دهد و از نظر كيفيت و كميت، زيرمنظومه‌ها و مرزهاي آن جامعيت بيشتري دارد؛ دوم اينكه تمام قوانين اخلاق بين‌ فردي و حدود شرعي (واجب، حرام، مستحب و مكروه) ناظر به تعاملات دروني اعضا و زيرمنظومه‌هاي سه‌ گانه‌ خانواده‌، مرزهاي انعطاف‌ناپذير و انعطاف‌پذير دروني خانواده ناميده مي‌شوند؛ سوم اينكه، تعهد خاص زناشويي، حدود تعاملات جنسي زوجين، حدود انتظارات دوسويه‌ زوجيني، فضاي رواني فيزيكي اختصاصي، رازداري زناشويي و انعطاف در برابر يكديگر، عمده‌ترين مرزهاي زيرمنظومه‌ زوجيني است؛ چهارم اينكه، ممنوعيت ورود فرزندان به فضاي رواني فيزيكي والدين، مجزا بودن بستر والدين و فرزندان، پرهيز والدين و فرزندان از نگاه به اندام‌هاي خصوصي يكديگر، ممنوعيت سلب مسئوليت نسبت به فرزندان، ممنوعيت ايذاء فرزندان و والدين نسبت به يكديگر از مرزهاي زيرمنظومه والديني است؛ پنجم اينكه، علاوه بر مرزهاي اخلاقي و جنسيتي مردان و زنان، پايبندي به حدود فيزيكي مانند مجزا بودن بستر فرزندان و استيذان براي ورود به حريم ديگري، حفظ حريم رواني و ممنوعيت تجسس در كار يكديگر، مهم‌ترين مرزهاي زيرمنظومه برادران و خواهران است.