ظهور و سقوط خاندان محلي آل روزافزون در مازندران

خاندان محلي روزافزون در پناه قلعه‌ها و جنگل‌هاي سوادكوه و پيوستن به حكومت سادات مرعشي و انجام خدمات نظامي به آنان، توانستند بيش از يك سده بر سوادكوه و بخش‌هايي از مازندران شرقي حكومت كنند. مهم‌ترين و معروف‌ترين حاكمان اين خاندان، آقارستم و آقامحمد روزافزون بودند كه هم‌زمان با شكل‌گيري و تثبيت صفويان در ايران، حكومت مي‌كردند. نوشتار حاضر با توجه به جنبه‌هاي تاريخي مسئله و هدف پژوهش، با استفاده از روش تحقيق تاريخي، با تأكيد بر تحليل و بررسي داده‌هاي منابع تلاش دارد پاسخ مناسبي به اين پرسش دهد كه روند شكل‌گيري و گسترش خاندان محلي روزافزون در مازندران و علل سقوط آنان چه بوده است؟ يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد خاندان روزافزون با انجام خدمات متعدد نظامي و سياسي، اعتماد مرعشيان را جلب كرده و حكومت نواحي سوادكوه و اطراف آن را به‌دست آوردند. ظهور خاندان صفوي و گسترش قلمرو سياسي و جغرافيايي آن در نواحي شمالي ايران و از سوي ديگر سياست غلط آقارستم روزافزون در حمايت از شيبك‌خان ازبك و اختلاف و درگيري مستمر آقامحمد روزافزون با سادات مرعشي و ايجاد ناامني در مازندران موجب شد تا شاه اسماعيل و جانشين او، شاه تهماسب، به تضعيف و سپس به حذف خاندان‌هاي محلي ـ از جمله خاندان روزافزون ـ رضايت دهند.