مطالعات رخساره‌شناسي و محيط تشكيل مجموعۀ آتشفشاني سهند (شمال غرب ايران)

مجموعۀ آتشفشاني سهند در جنوب تبريز و شرق درياچۀ اروميه واقع شده و شامل تناوبي از گدازه، مواد آذرآواري و رسوبات تخريبي است و تحت تاثير چين خوردگي ها و شكستگي هاي زيادي قرار دارد. اين آتشفشان از نظر سني به نسبت جوان (ميوسن تا پليوسن) مي باشد و ساختار آن تا حدودي سالم است، به طوري كه مطالعات رخساره شناسي و آتشفشان شناسي در بخش بالايي اين مجموعه كه پيوستگي جانبي خوبي دارد، امكان پذير مي باشد. بر اساس مطالعات رخساره شناسي در اين بخش، ساختمان آتشفشان سهند را مي توان در چهار رخسارۀ مركزي، رخسارۀ نزديك، رخسارۀ متوسط و رخسارۀ دور تفكيك كرد. مطالعات رخساره‌اي و آتشفشان شناسي نشان مي‌دهد كه ساختمان آتشفشان سهند در اثر چندين فاز فوراني انفجاري ايجاد شده كه برخي از آنها با دخالت آب همراه بوده‌اند و فاصلۀ زماني زيادي ميان فوران‌ها وجود نداشته است. ويژگي‌هايي چون جوش خوردگي شديد و رنگ نهشته‌هاي آذرآواري نشان مي‌دهد كه اين واحدها در زمان تشكيل، دماي بالايي داشته و در خشكي تشكيل شده‌اند. در مجموع، فوران هاي آتشفشاني سهند بيشتر انفجاري بوده‌اند و به همين دليل مقدار نهشته‌هاي آذرآواري خيلي بيش از گدازه است. در رخساره‌هاي مركزي، نزديك و متوسط سهند آثاري از فعاليت‌هاي گرمابي جديد يافت نمي‌شود و فقط در رخسارۀ دور، چشمۀ آبگرم وجود دارد (بستان‌آباد). براي اثبات ارتباط اين چشمه ها با آتشفشان سهند، به مطالعات بيشتري نياز است.