بررسي ادراكات دانشگاهيان و شاغلان بازارهاي مالي درباره رويه هاي حاكميت شرعي

In search of the perceptions of academicians and financial markets practitioners on Shariah governance practices

حاكميت شرعي، سيستم حاكميت شركتي اسلامي است كه جهت حصول اطمينان از انطباق فعاليت هاي موسسات مالي اسلامي با قوانين شرعي طراحي شده است. نظارت شرعي يكي از مهم ترين اجزاي سيستم حاكميت شرعي است كه توسط كميته فقهي انجام مي شود. هدف پژوهش حاضر بررسي ادراكات دانشگاهيان و شاغلان بازارهاي مالي درباره رويه هاي حاكميت شرعي در شش بخش چارچوب عمومي حاكميت شرعي، چارچوب قانوني، نقش كميته فقهي، سازوكارهاي سيستم حاكميت شرعي، رويه هاي اجرايي و كاركردهاي كميته فقهي است. پژوهش حاضر از نوع پيمايشي است كه داده هاي آن از طريق ارسال پرسش نامه ها جمع آوري و سپس با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي تجزيه وتحليل شده است. يافته هاي حاصل از 171 پرسش نامه دريافت شده در سال 1399 نشان مي دهد كه اكثريت پاسخگويان رويه هاي حاكميت شرعي را در بازارهاي مالي كشور بااهميت قلمداد كرده اند و در اين زمينه اختلاف معناداري بين ديدگاه هاي دانشگاهيان و شاغلان بازارهاي مالي وجود ندارد؛ همچنين نتايج حاكي از آن است كه پاسخگويان اولويت بندي متفاوتي را براي رويه هاي حاكميت شرعي در نظر گرفته اند و از نظر آنها كاركردهاي كميته فقهي، صلاحيت كميته فقهي و چارچوب عمومي حاكميت شرعي از اهميت بيشتري برخوردارند.

Shariah governance is an Islamic corporate governance system that is designed to ensure that Islamic financial institutions (IFIs) activities comply with Shariah rules. Shariah supervision is one of the most important components of the Shariah governance system that is carried out by the Shariah board. The purpose of this paper is to examine the perceptions of academicians and financial markets practitioners on Shariah governance practices in six areas, namely, general framework of Shariah governance, regulatory framework, the role of Shariah board, mechanisms of Shariah governance system, operational procedures and functions of the Shariah board. This study is a survey in which data is collected by sending questionnaires and then analyzed using descriptive and inferential statistics. The findings of 171 collected questionnaires in 2020 indicate that the large majority of the respondents considered the Shariah governance practices in the Iranian financial markets as important and in this regard, there is no significant difference between the views of academicians and financial markets practitioners. The results also indicate that the respondents have considered different priorities for the Shariah governance practices and in their view the functions of the Shariah board, the competence of the Shariah board and the general framework of the Shariah governance are more important.