بررسي الگوي كشت محصولات زراعي استان‌هاي سمنان و ايلام با تأكيد بر نقش آب مجازي در بهره‌وري آب

Investigation of crop cultivation pattern of Semnan and Ilam provinces by emphasizing the role of virtual water in water productivity

به موازات گرمتر شدن كره زمين و كاهش منابع آب شيرين، رويكرد نوين براي ارتقاء بهره وري آب محصولات كشاورزي معطوف به نقش آب مجازي نهفته در محصولات كشاورزي است؛ بهطوريكه الگوي توليد مبتني بر هدف حداكثرسازي بهره وري آب به تدريج جايگزين الگوهاي سنتي مبتني بر هدف حداكثرسازي بر مبناي توليد و عملكرد مي شوند. در اين مطالعه با استفاده از الگوريتم تاپسيس، الگوي كشت حاصل از بهينه سازي با هدف حداكثرسازي بهره وري آب محصولات زراعي منتخب با الگوي كشت رايج حاصل از هدف حداكثرسازي سود در استان هاي سمنان و ايلام مقايسه شد. نتايج حاصل از بررسي و رتبه بندي محصولات در دو الگوي كشت فوق نشان مي دهد، در هر دو استان مقادير ضريب نزديكي محصولات در الگوي كشت بهينه نسبتا بالاتر از الگوي كشت فعلي است. به عبارت ديگر، تحت شرايط يكسان (يعني ثابت ماندن سطح زيركشت، قيمت محصولات و هزينه متوسط توليد) الگوي كشت حاصل از هدف حدكثر بهره وري آب در استان هاي مورد بررسي، در مقايسه با الگوي كشت حاصل از حداكثرسازي سود وضعيت بهتري دارد.

Along with global warming and declining freshwater resources, a new approach to improving the water pro-ductivity of agricultural products focuses on the role of virtual water in agricultural products; So that the pro-duction pattern based on the goal of maximizing water productivity gradually replaces the traditional patterns based on the goal of maximizing production and per-formance. In this study, using TOPSIS algorithm, the cultivation pattern obtained from optimization with the aim of maximizing the water productivity of select-ed crops was compared with the common cultivation pattern obtained from the goal of maximizing profits in Semnan and Ilam provinces. The results of review-ing and ranking the crops in the above two cultivation patterns show that in both provinces, the values of crop proximity coefficient in the optimal cultivation pattern are relatively higher than the current cultivation pattern. In other words, under the same conditions (i.e., planting area stable, crop prices and average cost of production), the cultivation pattern obtained from the goal of maxi-mum water productivity in the studied provinces is in a better situation compared to the cultivation pattern ob-tained from profit maximization. Keywords: TOPSIS Algorithm, Virtual Water, Water Productivity.