پديد آورندگان :
ابراهيمي، محسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد قزوين - گروه حسابداري، قزوين، ايران , وطن پرست، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه حسابداري، رشت، ايران , رضايي، فرزين دانشگاه آزاد اسلامي واحد قزوين - گروه حسابداري، قزوين، ايران , محمدي نوده، فاضل دانشگاه آزاد اسلامي واحد لاهيجان - دانشكده علوم انساني - گروه مديريت، لاهيجان، ايران
چكيده فارسي :
هدف: اين پژوهش با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر سوگيري حسابرسان مالياتي يا همان حسابرسان رعايت و رتبه‌بندي و وزن‌دهي به اين عوامل اجرا شده است.
روش: پژوهش حاضر از بُعد هدف، كاربردي و ماهيت آن اكتشافي است كه با روش آميخته (كيفي و كمّي) به اجرا درآمده است. در بخش كيفي با مرور مباني نظري و انجام مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته با 17 نفر از اعضاي شوراي عالي مالياتي، مؤلفه‌هاي اثرگذار بر سوگيري حسابرسان مالياتي شناسايي شد. جامعه آماري پژوهش، اعضاي شوراي عالي مالياتي بودند. پس از احصاي مؤلفه‌هاي اثرگذار، به‌منظور رتبه‌بندي و وزن‌دهي به آنها، پرسش‌نامه‌اي بر مبناي تكنيك فازي و تحليل سلسله‌مراتبي طراحي و در اختيار خبرگان قرار گرفت. پس از جمع‌آوري اطلاعات، با استفاده از تكنيك فازي، مؤلفه‌ها رتبه‌بندي شدند و بر مبناي تحليل سلسله‌مراتبي، وزن هر يك در نسخه 11 نرم‌افزارExpert Choice تعيين شد.
يافته‌ها: بر مبناي يافته‌هاي پژوهش، 15 مؤلفه به‌عنوان عوامل اصلي اثرگذار بر سوگيري حسابرسان مالياتي شناسايي شد كه عبارت‌اند از: مفهوم سوگيري، فلسفه و رسالت ماليات، انگيزه‌هاي متفاوت رسيدگي، پذيرش ماليات سوگيرانه، ناهم‌سويي اهداف، قضاوت بدون مرز، ديدگاه اختلافي به‌جاي ديدگاه تعاملي، كاستي‌هاي رسيدگي مالياتي، كنترل‌هاي رفتاري، تعصب، فقر دانش، درك مفهوم عدالت مالياتي، مسئوليت‌گريزي و بستر آن، ويژگي‌هاي شخصي و ساختار. در اين بين، نتايج تاپسيس فازي و تحليل سلسله‌مراتبي نشان داد كه ناآگاهي از فلسفه و رسالت ماليات، پذيرش ماليات سوگيرانه و درك نادرست از مفهوم سوگيري، بيشترين ضريب اهميت را دارند.
نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه قوانين و مقررات مالياتي، صرفاً نمي‌تواند اهداف قانون‌گذاران را برآورده سازد. مقررات منصفانه و عادلانه مالياتي، مستلزم نظارت و رسيدگي مجريان حرفه‌اي است و بدون مداقه در خصوص اين موضوعات، رسالت ماليات و ماليات‌‌ستاني محقق نخواهد شد.
چكيده لاتين :
Objective: In this regard, the purpose of this study is to identify, rank and weight
the factors affecting the bias of tax auditors or compliance auditors.
Methods: The present research is an applied one in terms of purpose and its nature
is exploratory. In the qualitative section, by reviewing the theoretical foundations
and conducting semi-structured interviews with 17 members of the Supreme Tax
Council, affecting components the bias of tax officials was identified. The
statistical population of the study is the members of the Supreme Tax Council.
After gathering the effective components, in order to rank and weight them, a
questionnaire based on fuzzy technique and hierarchical analysis was designed
and distributed among experts. After collecting information, the components were
ranked using fuzzy technique and their weight was determined based on
Analytical Hierarchy process in Expert Choice 11 software.
Results: Based on the research findings, 15 components were identified as the
main affecting factors on bias of tax officials, which are: the concept of bias,
philosophy and mission of taxation, different motives, acceptance of biased tax,
inconsistency of goals, borderless judgment, Conflicting rather than interactive
perspectives, shortcomings of tax investigation, behavioral controls, bigotry, lack
of knowledge, understanding of the concept of tax justice, avoidance and context,
personal characteristics and structure. Among these, the results of fuzzy TOPSIS
and Analytical Hierarchy process techniques showed that lack of knowledge of
the philosophy and mission of taxation, acceptance of biased taxation and lack of
proper understanding of the concept of bias are the most important factors.
Conclusion: The research findings indicate that tax laws and regulations alone
cannot meet the goals of legislators. Fair and equitable tax regulations require the
supervision and care of professional executives, and without considering these
issues, the mission of taxation and taxation will not be achieved
