محدوديت هاي اصل شفافيت در قرآن و حقوق عمومي ايران

The Limitations on the Principle of Transparency in Quran and Public Law of Iran

شفافيت به معناي جريان آزاد اطلاعات در حوزه‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي نقشي سازنده در امر حكمراني دارد. براي اين اصل در قواعد حقوق عمومي استثنائاتي پيش­بيني شده است. در اين مقاله با مراجعه به حقوق عمومي ايران به­ويژه قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، اين استثنائات استخراج شده و سپس براي روشن شدن ديدگاه اسلامي در اين باره، بحث در قرآن و روايات پي­گيري گرديده است. يافته‌هاي اين پژوهش كه به روش توصيفي-تطبيقي انجام شده، نشان داده است كه در قرآن و روايات نيز اين اصل به طور مطلق پذيرفته نيست و حد و مرزهايي براي آن در نظر گرفته شده است كه در حوزه حقوق عمومي و مباني اسلام قابل دسته­بندي است. اين محدوديت‌ها در حوزه حقوق عمومي از آيات و رواياتي كه به حفظ حرمت و آبروي اشخاص توصيه دارند و نيز آيات و رواياتي كه اشاعه فحشاء، فاش كردن اسرار نظامي، گسترش مطالب مخل به استقلال را منع نموده‌اند، قابل برداشت است. محدوديت‌هاي مرتبط به حوزه مباني اسلام نيز از آيات و رواياتي كه ناظر به منع توهين به مقدسات اسلامي، نشر كتب ضاله و تضعيف عقايد مردم است، استنباط شده است.

Transparency as the free circulation of political, social and economic information has a key role in the governance. There are some exceptions for this principle in the public law. In this article, these exceptions have been studied by referring to the Iranian public law specially the IRI Constitution. Then, in order to clarify the Islamic approach in this regard, the subject is followed in Quran and Islamic narrations. The findings of this article that is conducted in a descriptive-comparative method, demonstrate that this principle has not been accepted absolutely in Quran and Islamic narrations and some limits are taken into account for it that can be divided into public law and the fundamentals of Islam domains. These limitations in the public law domain can be understood from those ayahs of Quran and narrations referring to the protection of sanctity and respect and those prohibiting the propagation of prostitution and rumors disrupting the independence and disclosure of military secrets as well. Furthermore, the limitations relating to fundamentals of Islam are deduced from ayahs and narrations on prohibition of insulting Islamic sanctities and publishing illusory books and weakening the beliefs of.