مطالعه تطبيقي مسئوليت مدني ناشي از اطلاعات معيوب آثار نوشتاري در حقوق ايران و كامن‌لا

A Comparative Study of Civil Liability for Defective Information of Written Works in Law of Iran and Common Law

امروزه نظريات، ايده‌هاي جديد و بطور كلي اطلاعات، نقش بسيار مهم و حياتي در زندگي فرهنگي، اقتصادي و سياسي انسان‌ها دارد. بسياري از كتاب‌ها و نرم‌افزارهاي رايانه‌اي حاوي اطلاعات مهم و گسترده‌اي هستند كه ممكن است ناقص و يا معيوب باشند. در واقع، آثار مزبور نوعي كالا هستند كه به واسطه اطلاعات ناقص يا مبهم، ممكن است معيوب به حساب آيند و موجب خسارت به خوانندگان يا كاربران آن‌ها شوند. در حقوق كامن‌لا، دعاوي عليه نويسندگان و ناشران در اثر نقص اطلاعات آثار نوشتاري، بر اساس مسئوليت ناشي از عيب كالا مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد. در حقوق ما، علي‌رغم ابهامات موجود به‌ويژه در قانون حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان، اعمال ضوابط مسئوليت ناشي از عيب كالا و پذيرش مسئوليت محض ناشي از عيوب آثار نوشتاري، مي‌تواند راهكار مناسبي در راستاي حل مشكلات و اختلافاتي باشد كه در اثر زيان‌هاي واردشده به خوانندگان و ساير كاربران اين آثار در نتيجه نقص و عيب آن­ها، بروز يافته­اند. در فقه اماميه، با استناد به برخي قواعد فقهي از جمله «من له الغنم فعليه الغرم»، ميتوان بار مسئوليت را بدون نياز به اثبات تقصير، بر عهده نويسندگان و ناشران قرار داد. روش اين تحقيق توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري مطالب، مطالعه كتابخانه‌اي است.

Nowadays, theories, new ideas and generally speaking information have a very important role in cultural, economic and political life of human beings. Most of the books and magazines consist of significant and broad information that they may be defective. In fact, they are goods that due to defective of ambiguous information, may be considered as defective and cause damage to their readers or users. In common law system, claims against authors and publishers for the defect of information of written works are examined on the basis of liability for the defect of goods. In our legal system, despite the existing ambiguities specifically in Consumers Protection Rights Act, applying the standards of the liability for defect of goods and acceptance of strict liability arising from the defects of written works can be an appropriate solution in solving the problems and disputes that have been occurred due to injuries caused to readers and other consumers of these works resulting from their defect. In Imamiyah jurisprudence, provoking some jurisprudential rules including ‘To whom there is benefit, there is damage to”, the liability can be imposed on authors and publishers without proving the negligence. The method of the present study is descriptiveanalytic and the method of collecting materials is a library-based one.