نقش سياست گذاري هاي دولت در تقويت پيوندهاي شهري – روستايي و تأثير آن بر تحولات ساختاري - كاركردي مساكن روستايي شهرستان مريوان

در مطالعات جغرافيايي بر مبناي نگرش سيستمي، هر ناحيه جغرافيايي بمنزله سيستم باز تلقي مي‌شود كه روستاها و شهرها به عنوان دو جزء اصلي نظام سكونت گاهي داراي ساختار و كاركردهايي هستند كه به­ واسطه اثر متقابل محيط طبيعي و گروه ­هاي انساني تكوين مي­يابند. اين ساختار و كاركردها در شهرستان مريوان به دليل دخالت و سياست‌گذاري­ هاي دولت كه در قالب برنامه‌هاي عمران روستايي و بازسازي پس از جنگ تحميلي(گسترش شبكه‌هاي ارتباطي)، ايجاد امنيت و تقويت بنيان‌هاي اقتصادي(گشايش بازارچه‌هاي مرزي غير رسمي) انجام گرفت، دستخوش تغييرات زيادي قرار گرفته است. اين مقاله با هدف بررسي تأثير سياست­گذاري ­هاي مذكور در تحولات ساختي‌– كاركردي مسكن روستايي انجام گرفت. روش انجام پژوهش از حيث هدف از نوع كاربردي و از حيث ماهيت توصيفي‌– تحليلي و از لحاظ روش‌شناسي متكي بر رويكرد اثبات‌گرايي است. جامعه آماري آن را خانوارهاي ساكن در 121 روستاي بالاي 20 خانوار (سرشماري 1395) شهرستان مريوان تشكيل مي­دهد. تعيين حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران در دو مرحله صورت گرفت. نخست 52 روستا به روش نمونه­ گيري خوشه­ اي و متناسب با سهم حوزه ­هاي غربي و شرقي شهرستان به ترتيب 27 و 24 آبادي انتخاب شد. سپس از كل 6305 خانوار ساكن ، 307 خانوار تعيين و به روش نمونه­ گيري تصادفي ساده انتخاب شد. مقايسه نتايج داده­ ها نشان داد كه مسكن حوزه­ هاي غربي، هم به لحاظ ساختاري و هم كاركردي دچار تغييرات بيشتر شده‌اند. به ­طوري كه طبق آزمون T ميانگين تفاوت تغييرات مربوط به الگوي ساخت و فرم (64/4 واحد) عناصر زيستي(99/8 واحد) و معيشتي (69/20 واحد) مسكن روستايي در حوزه غربي بيشتر از حوزه شرقي شهرستان است.

In geographical studies based on systemic approach, each area is considered as an open system in which villages and cities are the two main components of the residential system. Villages and cities have structures and functions that evolve through the interaction of the natural environment and human groups. These structures and functions in Marivan Township have undergone many changes due to government intervention and policies. Government interventions have taken the form of rural development and post-war reconstruction programs (expansion of communication networks), security, and the strengthening of economic foundations (opening of informal border markets). The aim of the present paper was to investigate the impact of the mentioned policies on the structural-functional changes of rural housing. The present study is applied in terms of purpose, descriptive-analytical in nature, and methodologically based on the positivist approach. The statistical population includes households living in 121 villages with more than 20 households (2016 census) in Marivan Township. The sample size was determined using Cochran's formula in two steps. First, 52 villages were selected by cluster sampling method in proportion to the share of the western and eastern areas of the township, 27 and 24 villages, respectively. Then, out of a total of 6305 households, 307 were selected by simple random sampling. The results showed that the housing in the western areas has undergone more structural and functional changes. According to the t-test, the average difference in changes related to the pattern of construction and form (4.64 units), biological elements (8.99 units) and livelihood (20.69 units) of rural housing in the western area is greater than the eastern part of the township.