پراكنش فضايي «فقرشادي» و تبيين «پديده شادماني ‌فقيرانه» (مطالعۀ موردي: محله‌هاي شهر زاهدان)

شادماني شالودۀ زندگي خوب و سلامت روان است. نبود يا ضعف آستانه‌هاي لازم احساس شادماني، چالش‌برانگيز و آسيب‌زاست. رتبۀ شادماني ايران در ميان 69 كشور جهان 61 است. اين پژوهش پيمايشي معطوف سه هدف است: سنجش ميزان شادماني شهروندان، تحليل پراكنش  فضايي  شادماني در 46 محلۀ شهر زاهدان و تحليل رابطۀ شادماني شهروندان، با سطح اقتصادي، اجتماعي و كالبدي محله‌‌شان. اين پژوهش، كاربردي، توصيفي-تحليلي، با نمونه‌برداري تصادفي دومرحله‌اي است. مدل‌هاي تحليل عبارت‌اند از: كولموگروف-اسميرنوف، شاپيرو–ويلك، U مان‌ويتني، كروسكال ‌واليس، كاي‌دو، تست نشانه، مدل في، وي‌كرامرز و جدول ‌متقاطع. حجم نمونه 386 واحد از 46 محله است كه بر پايۀ جايگاه اقتصادي-اجتماعي و كالبدي‌  به پنج سطح تفكيك شده‌اند. يافته‌ها با سطح معنا‌داري 0/000 نشان مي‌دهد، ميزان شادماني شهروندان، نامطلوب است (65 درصد، خيلي‌ كم، كم، تا متوسط). همچنين 26 درصد  ساكنان محله‌هاي تراز 1 و 2 شهر، ميزان شادماني‌ خود را زياد تا خيلي ‌زياد مي‌دانند. از سوي ديگر 55 درصد  ساكنان محله‌هاي تراز 4 و 5، ميزان شادماني‌شان را زياد تا خيلي ‌زياد مي‌دانند. ارتباط معكوس فوق ميان سطح اقتصادي، اجتماعي و كالبدي محله با ميزان شادماني وجود «پديدۀ شادماني ‌فقيرانه» را آشكار كرده است. براساس دو آزمون تكميلي، 28 درصد جمعيت فارس و در مقابل 42 درصد جمعيت بلوچ ميزان شادماني خود را زياد تا خيلي ‌زياد مي‌دانند. همچنين رابطۀ ميان سطح‌بندي محله‌ها و بافت قوميتي آن‌ها در سطح معناداري  0/003 تأييد شد. اين پديده‌ها مي‌تواند ناشي از مقايسۀ كيفيت زندگي‌ با همسايگان هم‌تراز، نه اقشار بالاتر و همچنين روحيۀ تقديرگرايي نسبي اقوام غيرفارس باشد. نوآوري پژوهش حاضر آشكارسازي «پديدۀ شادماني فقيرانه» و ارتباط قوميت و احساس شادماني است.