تبيين مباني، اهداف، اصول و روش هاي تربيت حماسي در شاهنامه فردوسي( براي نظام تعليم و تربيت رسمي )

Explaining the Principles, Goals, and Methods of Epical Training in Shahnameh of Firdausi (For the Formal Education System)

هدف اصلي اين پژوهش، تبيين مباني، اهداف، اصول و روش‌هاي تربيت حماسي در شاهنامۀ فردوسي (براي نظام تعليم‌وتربيت رسمي) است. روش اين پژوهش ازحيث هدف كاربردي و ازلحاظ رويكرد، كيفي است و ازحيث جمع‌آوري اطلاعات به شيوه‌ تحليلي و استنباطي نگاشته شده است. جامعۀ پژوهش، شاهنامه فردوسي و آثار وابسته به­آن بوده است. با توجه‌ به ­يافته هاي اين مقاله، مي ­توان گفت كه تعريف حكيم ابوالقاسم فردوسي از تربيت حماسي، تربيتي است كه شجاعت و مبارزه را با عقلانيت و اخلاق‌مندي توأم كرده و عشق به­ وطن و ديگر دوستي را جايگزين خود دوستي مي­كند. با اين تعريف، مي­توان مباني تربيت حماسي در انديشه وي را در گزاره‌هاي زير خلاصه كرد: «انسان حماسي در شرايط سخت ثابت‌قدم است»؛ «جهاد پايۀ عمل تربيت حماسي است»؛ «نقش رهبر در فرايند تربيت حماسي بارز است»؛ «انسان حماسي در همه حال به­ياد خداست». هدف تربيت حماسي پيش از هر چيز توجه به­ حق و جلب رضايت او بوده و پس از آن مي­توان از عدالت‌خواهي و ظلم ­ستيزي، شجاعت­ پروري، خردورزي نام برد. با توجه‌ به ­اين مباني و اهداف، اصول تربيت حماسي عبارتند از: عزت­ مداري، ايثار و ازخودگذشتگي، هدايت و رهبري، خدامحوري. در نهايت از روش­ هاي تربيت حماسي مي­توان به­ روش سخت­ كوشي، اهتمام به­ امور هم ­نوعان، الگوگيري و توكل و اعتماد به­ خداوند اشاره كرد.

This research is mainly intended to explain the principles, goals, and methods of epical training in Shahnameh of Firdausi (for the formal education system). This applied research follows a qualitative method whose data collection is analytical and inferential. The research population includes Shahnameh of Firdausi and related works. The findings of this study indicated that in Hakim Abolghasem Firdausi’s view, epical training can be defined as a combination of courage and fighting through rationality and morality which replaces self-love with love of homeland and love of others. This definition implies that according to Firdausi, the principles of epical training can be summarized in the following statements: "The epical man is steadfast in difficult situations"; "Jihad is the basis of epical training"; "the role of the leader in the process of epical training is quite obvious"; and "an epical person always remembers God." The goal of epical training involves primarily paying attention to righteousness and God’s satisfaction, and then, we can name justice and fighting oppression, courage, and rationality. Accordingly, the principles of epical training contain self-respect, self-sacrifice, guidance and leadership, and God-orientation. Finally, epical training techniques involve hard work, care for others, modeling, and trust in God.