نقدي بر مبحث كنايه در معالم البلاغه

A critique of the subject of irony in the teachings of rhetoric

هركتابي در هر رشته علمي و به هر زباني، متقدم يا متأخّر، جاي نقد و بررسي دارد. چرا كه قطعاً نقاط ضعف و قوتي دارد و نقد در اصل چيزي جز نماياندن نقاط ضعف و قوت نيست، كتاب هاي بلاغت به زبان فارسي نيز از اين اصل مستثني نيستند. «معالم البلاغه» يكي از كتاب هاي مطرح و مرجع بلاغت در زبان فارسي است كه در مقايسه با منابع مشابه نقاط قوت متعددي دارد و البته در بعضي مباحث خالي از نقاط ضعف نيست. از جمله در مبحث كنايه. در اين نوشتار پس از معرفي آرايه كنايه، مبحث كنايه در «معالم البلاغه» با توجه به منابع فارسي متقدم مورد نقد و بررسي قرار گرفته است. دقت در تعريف ها، تقسيم بندي ها و شواهد مثال ارائه شده در اين مبحث نشان مي دهد «معالم البلاغه» نيز مانند منابع بلاغي فارسي قبل از خود همچنان تحت سيطره منابع بلاغت عربي است. روش تحقيق در اين نوشتار كتابخانه اي و از نوع نقد و تحليلي است به اين ترتيب كه بخش هاي مختلف مبحث كنايه در «معالم البلاغه» پس از معرفي، به لحاظ ميزان فارسي سازي و تناسب با اقتضائات و امكانات زبان فارسي و مخاطب فارسي زبان، نقد و تحليل شده است.

Every book in any scientific field and in any language, early or late, has room for critique and study. Because it definitely has its strengths and weaknesses, and criticism is basically nothing but showing its strengths and weaknesses, rhetoric books in Persian are no exception to this principle. "Ma'alim al-Balaghah" is one of the most popular and reference books of rhetoric in Persian language, which has several strengths in comparison with similar sources, and of course, in some topics, it is not empty of weaknesses. Including in the subject of irony. In this article, after introducing the irony array, the topic of irony in "Ma'alim al-Balaghah" has been reviewed according to earlier Persian sources. Carefulness in the definitions, divisions and example evidence presented in this article shows that "Ma'alim al-Balaghah" like Persian rhetorical sources before it is still dominated by Arabic rhetorical sourcesThe research method in this article is library and of the type of critique and analysis in such a way that the different parts of the subject of irony in "Ma'alem al-Balaghah" after introduction, in terms of the degree of Persianization and appropriateness to the requirements and facilities of Persian language and Persian-speaking audience. Reviewed.