بررسي واكنش هفت اكوتيپ يونجه (Medicago sativa L.) نسبت به نماتد ساقه و پياز (Ditylenchus dipsaci)

Evaluation of alfalfa ecotypes reactions (Medicago sativa L.) to the stem and bulb nematode (Ditylenchus dipsaci)

نماتدهاي انگل گياهي باعث كاهش معني‌دار توليد محصولات كشاورزي مي‌شوند. نماتد ساقه و پياز (Ditylenchus dipsaci) يكي از بيمارگرهاي مهم تعدادي از گياهان زينتي و زراعي از جمله يونجه محسوب ميشود. در اين مطالعه واكنش هفت اكوتيپ يونجه نسبت به اين نماتد در شرايط گلخانه بررسي گرديد. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي و با سه تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد كه اكوتيپ‌هاي مايهزني‌شده با نماتد از نظر كليه صفات رشدي بهجز طول ريشه، در مقايسه با تيمار شاهد داراي تفاوت معني‌داري (p <0.05) بودند. نماتد توانايي توليدمثل در همه‌ي اكوتيپ‌هاي يونجه مورد مطالعه را داشت، اما ميزان تكثير در آنها متفاوت بود. بيشترين ميزان تكثير نماتد در اكوتيپ نيشابوري با نرخ توليدمثل 7/14 و كمترين آن در اكوتيپهاي فيض و همداني با فاكتورهاي توليدمثل، بهترتيب 1/24 و با 1/85 مشاهده گرديد. نماتد بيشتر در ساقه، فراريشه و جوانه‌ها مشاهده شد. نتايج فاكتورهاي رشدي اكوتيپهاي مورد بررسي و فاكتور توليدمثل نماتد نشان داد كه هيچ‌يك از اكوتيپهاي مورد بررسي نسبت به نماتد ساقه مقاوم يا متحمل نبودند.

Plant-parasitic nematodes significantly reduce crop production. The stem and bulb nematode (Ditylenchus dipsaci) is one of the important pathogen of several ornamental and field crops including alfalfa. In this study, the reactions of seven alfalfa ecotypes to the nematode were investigated under greenhouse conditions. The experiment was conducted based on completely randomized design with three replicates. The results showed significant differences (p < 0.05) among inoculated ecotypes with the nematode in all morphological traits (except of root length) compared to the control. The nematode reproduced in all studied alfalfa ecotypes, but the rate of reproduction was different. The highest reproduction factor (RF) was observed on the ecotype Neishabouri (RF = 7.14) and the lowest on Feiz and Hamedani with reproduction factors of 1.24 and 1.85, respectively. The highest number of the nematode was observed in stems, rhizosphere and buds. The results showed that none of these ecotypes were resistant or tolerant to the stem and bulb nematode.