پيش‌بيني توليد، صادرات و واردات بخش كشاورزي ايران: تركيب روش‌هاي اقتصادسنجي و پويايي‌هاي سيستم

Prediction of Production, Export and Import of Iran´s Agricultural Sector: The Combination of Econometrics and System Dynamics Methods

امروزه پيش‌بيني رخدادهاي آينده نقش مهمي را در فرآيند تصميم‌گيري ايفا مي‌كند و براي برنامه‌ريزان، سياست‌گذاران و واحدهاي اقتصادي داراي اهميت ويژه‌اي است. ازاين‌رو، هدف اين پژوهش، طراحي مدلي پويا براي پيش‌بيني وضعيت آتي توليد، صادرات و واردات بخش كشاورزي ايران مي‌باشد كه در آغاز با استفاده از روش‌هاي اقتصادسنجي به‌صورت تك‌معادله‌اي و معادلات ‌همزمان؛ تابع‌هاي توليد، عرضه، تقاضا، صادرات و واردات بخش كشاورزي طي دوره 96-1357 مورد برآورد قرار گرفت؛ سپس توابع ياد شده در الگوي پويايي‌هاي ‌سيستم جايگذاري شد تا بتوان وضعيت بخش كشاورزي ايران را طي دوره 1416- 1396، شبيه‌سازي كرد. پيش‌بيني‌هاي به‌دست‌آمده از شبيه‌سازي اين الگو نشان داد كه طي 20 سال آينده، ارزش صادرات، واردات و عرضه كل بخش كشاورزي ايران افزايش يافته و به ترتيب سالانه 8/46، 0/7 و 2/21 درصد رشد خواهند يافت. جمعيت كشور نيز از مرز صد ميليون نفر عبور خواهد كرد و روند توليد و تقاضاي بخش كشاورزي نيز متناسب با روند تغيير پذيري‌هاي جمعيتي تغيير خواهند كرد؛ به‌گونه‌اي كه ميانگين نرخ رشد سالانه ارزش توليد و تقاضاي بخش كشاورزي به ترتيب 1/27 و 2/18 درصد برآورد شده است. اما به دليل نرخ رشد جمعيتي پايين در دوره كنوني، پيش‌بيني مي‌شود كه طي سال‌هاي آتي به‌تدريج نيروي انساني در اين بخش كاهش خواهد يافت كه اين مسئله تأثير مستقيمي بر ميزان توليدهاي بخش كشاورزي خواهد داشت. لذا بر پايه نتايج به‌دست‌آمده، براي ارتقاء توليدهاي بخش كشاورزي و جبران كمبود نيروي كار در سال‌هاي آتي، افزايش سرمايه‌گذاري در راستاي بهبود فناوري‌هاي كارآمد در اين بخش مي‌تواند به‌عنوان مهم‌ترين راهكار براي دستيابي به خودكفايي، امنيت غذايي و تأمين منبع‌هاي ارزي مورد نياز كشور به‌شمار ‌آيد

The role of the agricultural sector in ensuring food security, Employment, self-sufficiency, non-oil exports and currency has led to the prediction of this sector to become one of the basic goals of policymakers. Nowadays, predicting future events play an important role in decision-making process and it has significant importance for planners,policymakers. If policymakers have a clear vision of the future, they certainly can make better and more accurate decisions and achieve higher profits. On the contrary, for those who do not have a clear vision of the future, their decisions will inevitably hurt them. Therefore, it is necessary to predict the country's strategic sector so that managers and planners can provide appropriate policies to achieve self-sufficiency and improve the country's trade situation. Therefore, the aim of this study is to simulate and predict the production, import, export, supply and demand of the agricultural sector over the period 2017-2054.