تحليل اثر سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و واردات كالاهاي سرمايه‌اي بر شدت انرژي در بخش‌هاي اقتصادي ايران

Analyzing the Effect of Foreign Direct Investment and Import of Capital Goods on Energy Intensity in Iranian Economic Sectors

به طور كلي سرمايه‌گذاري در تكنولوژي‌هاي جديد چه از طريق جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و چه از طريق واردات كالاهاي سرمايه‌اي، موجب كاهش شدت انرژي مي‌شود. بر اين اساس، هدف اصلي اين پژوهش ارزيابي و مقايسه اثر سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و واردات كالاهاي سرمايه‌اي بر شدت انرژي بخش‌هاي اقتصادي ايران است. براي اين منظور از داده‌هاي جمعي‌سازي نشده در بخش‌هاي كشاورزي، حمل ونقل و صنعت و معدن طي دوره 1396-1372 استفاده و با روش آرلانو و باند در فضاي داده‌هاي تابلويي، الگوي مورد نظر برآورد شده است. علاوه‌بر دو متغير فوق، از شاخص قيمت انرژي، ارزش افزوده و مجذور آن، درجه باز بودن تجاري و شاخص قيمت توليد كننده هر بخش و نرخ ارز حقيقي به عنوان متغيرهاي توضيحي استفاده شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي با يك وقفه، اثر معنادار و منفي بر شدت انرژي در همه بخش‌هاي اقتصادي دارد، در حالي كه واردات كالاهاي سرمايه‌اي اثر معناداري بر شدت انرژي بخش‌هاي اقتصادي ايران نداشته و حتي ضريب با وقفه آن، شدت انرژي را افزايش داده است. علاوه‌براين ارزش افزوده، شاخص قيمت انرژي و باز بودن تجاري بخش‌ها رابطه منفي با شدت انرژي دارد. در نهايت شاخص قيمت بهاي توليد كننده و نرخ ارز حقيقي رابطه مثبت با شدت انرژي دارد. بر اين اساس، جذب سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي نسبت به واردات كالاهاي سرمايه‌اي به منظور كاهش شدت انرژي در بخش‌هاي اقتصادي در الويت قرار است.

Generally, investment in new technology through foreign direct investment or import of capital goods can lead to decrease energy intensity. Hence, the main purpose of this study is to evaluate and compare the effect of foreign direct investment and import of capital goods on energy intensity of Iranian economic sectors. In this regard, disaggregated data for the sectors of agriculture, transportation, industry, and mine have been used during 1993-2018 and the model has been estimated by Arellano and Bond method. Other than two above mentioned variables, energy price index, value added and its square, trade openness, producer price index and exchange rate have been used as explanatory variables. The results show that the lag of foreign direct investment has significant and negative effect on energy intensity in economic sectors, while import of capital goods has no significant effect and even the lag of this variable has increased it. Moreover, value added, energy price index and trade openness have negative relation with energy intensity. Finally, producer price index and exchange rate have positive relation with energy intensity. Hence, absorption of foreign direct investment than import of capital goods is important to reduce energy intensity in Iranian economic sectors.