بازتعريف مؤلفه‌هاي امنيت آبي

اهميت سياست‌گذاري در حوزه «امنيت آبي» از يك سو و درهم‌تنيدگي امنيت انساني و آبي از سويي ديگر، سبب شده است كه درك و شناختِ جامع و صحيح از مفهوم «امنيت آب» به‌عنوان اولين و يكي از مهم‌ترين مراحل فرآيند سياست‌گذاري آبي از ضرورت جدي برخوردار باشد. تاكنون عمده تحليل‌هاي صورت گرفته مربوط به امنيت آب و سياست‌گذاريِ كلان در اين حوزه، تنها به تدوين شاخص‌هاي عيني محدود شده‌اند. براي پاسخ به اين ضرورت، اين مقاله تلاش دارد با مرور مطالعات صورت گرفته در حوزه امنيت و با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و استناد به منابع كتابخانه‌اي به بازتعريف مؤلفه‌‌هاي امنيت آبي و جهت‌دهيِ صحيحِ به سياست‌گذاري در اين حوزه بپردازد. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهند كه نيل به امنيت آبي در گرو لحاظ ابعاد اجتماعي سياسي-فرابخشي در كنار ابعاد عيني در سياست‌گذاري آب است و تبيين مؤلفه‌هاي امنيت آبي، نيازمند شناخت و درك توأمان ماهيت مفهوم «امنيت» و ذات منابع «آب» است. بر اين اساس، مقالۀ حاضر به بازتعريف مؤلفه‌‌هاي امنيت آب با مد نظر قرار دادن: 1) هويت‌هاي برسازنده و شكل‌دهنده به مناسبات آبي؛ 2) خواسته‌ها، داشته‌ها و ضريب ايدئولوژي ذي‌مدخلان؛ 3) فرآيند امنيتي‌سازي يا امنيتي‌زدايي شدنِ طرح‌ها و اقدامات آبي براي جلوگيري از سياسي شدن آن‌ها و 4) همبست آب-غذا-انرژي مي‌پردازد.