نقش تنظيم شناختي هيجان و اجتناب شناختي در پيش‌بيني اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر

اضطراب امتحان يك حالت هيجاني ذهني است كه عملكرد دانش‌آموزان را كاهش مي‌دهد. استفاده از راهبردهاي تنظيم هيجان سازش يافته و ناسازش يافته و اجتناب شناختي بر شيوه خارج شدن دانش‌آموزان از شرايط استرس‌زا تأثير مهمي دارد. هدف از پژوهش حاضر نقش تنظيم شناختي هيجان و اجتناب شناختي در پيش‌بيني اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر بود. طرح پژوهش توصيفي از نوع همبستگي است و جامعه آماري شامل كليه دانش‌آموزان دختر پايه دهم شهرستان ازنا در سال تحصيلي 991398 بودند كه تعداد 336 دانش‌آموز دختر به روش در دسترس از بين آنها انتخاب شدند. ابزارهاي گردآوري داده‌ها شامل پرسشنامه اضطراب امتحان (TAI؛ اسپيلبرگر، 1980)، تنظيم شناختي هيجان (CERQ؛ گارنفسكي و كرايج، 2006) و اجتناب شناختي (CAQ؛ سكستون و دوگاس، 2008) بود. داده هاي پژوهش با اسـتفاده از ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون گام‌به‌گام تحليل شد. نتايج نشان داد اضطراب امتحان با راهبردهاي خودسرزنشگري، پذيرش، نشخوارگري، فاجعه نمايي، ديگر سرزنش گري، فرونشاني، جانشيني فكر، حواس‌پرتي، اجتناب از محرك و تصورات رابطه مثبت و با ارزيابي مثبت رابطه منفي دارد (P 0/05). نتايج تحليل رگرسيون گام‌به‌گام نشان داد كه از ميان راهبردهاي سازش يافته تنظيم شناختي هيجان ارزيابي مثبت، به صورت منفي، از ميان راهبردهاي ناسازش يافته تنظيم شناختي هيجان فاجعه نمايي، ديگر سرزنش گري و خودسرزنشگري و از راهبردهاي اجتناب شناختي فرونشاني فكر و جانشيني فكر به صورت مثبت، ۴۱ درصد از نمره اضطراب امتحان را تبيين مي‌كنند. اين نتايج نشان مي‌دهند راهبردهايي كه دانش‌آموزان براي تنظيم شناختي هيجاناتشان استفاده مي‌كنند مي‌تواند در تعيين اضطراب امتحان عامل مهم باشد و تقويت راهبردهاي سازش يافته به منزله يك هدف براي مداخله‌هاي آموزشي و درمان كاهش اضطراب امتحان مورد توجه قرار گيرد.