الگوي اسلامي ايراني شهر مطلوب در انديشة ملاصدرا

The Iranian-Islamic model of the desirable city in Mulla Sadra's opinion

امروزه در تئوري شهرسازي، شهرهاي مطلوبي از طرف نظريه‌پردازان غربي ارائه گشته كه تأثير زيادي در شكل‌گيري شهرهاي جهان داشته‌اند. اين انديشه‌ها به اين دليل كه با الگوي ايراني‌ـ‌اسلامي همخواني ندارند، سبب ايجاد نوعي سردرگمي ميان شهروندان و طراحان گشته است. پژوهش حاضر با هدف ارائة الگوي اسلامي‌ـ‌ايراني شهر مطلوب در انديشة ملاصدرا، به‌عنوان گامي در جهت تبيين الگوي اسلامي‌ـ‌ايراني پيشرفت انجام شده است. اين پژوهش با رويكردي كيفي، با استفاده از راهبرد مفهوم‌سازي داده‌بنياد به بررسي الگوي اسلامي‌ـ‌ايراني شهر مطلوب در انديشة ملاصدرا در قالب كتب تأليفي او پرداخته است و به‌دليل اينكه انديشة حكمت متعاليه، اوج تفكر فكري‌ـ‌فلسفي ايراني‌ـ‌اسلامي محسوب مي‌شود، آن را جانشيني براي نمونه‌هاي مطروحة غربي معرفي مي‌نمايد. روش تحقيق به‌‌صورت كيفي و مبتني بر استراتژي تحليلي‌ـ‌توصيفي بر مبناي مطالعات كتابخانه‌اي استوار است. توجه به اجتماع در عين توجه به‌فرد، اجتماعي بودن سرشت انسان، فيلسوف بودن حاكمان، توجه به نفس، قوانين توحيدي، توجه به عقل، تعاون و همكاري اجتماع و حركت جمعي در جهت رسيدن به كمال در ميان شهروندان از موارد خاص مورد توجه اين فيلسوف شهير در باب شهر مطلوب بوده است. بيشترين توجه و تأكيد اين انديشمند دربارة شهر مطلوب، ناظر بر سير ارتقاي توجه به زندگاني مادي و معنوي شهروندان و توجه كافي به امور روحاني و معنوي در فضاهاي شهري است.

Nowadays, in urban planning theory, desirable cities have been proposed by western theorists, which have had a significant impact on the formation of cities in the world. These ideas have caused a kind of confusion among citizens and designers because they do not conform to the Iranian-Islamic model. This research aimed at proposing an Iranian- Islamic model of the desirable city in Mulla Sadra's thought, as a step towards explaining the Iranian- Islamic model of progress. This qualitative research has tried to study the Iranian- Islamic model of the desirable city in Mulla Sadra's thought in his authorial books using the grounded data theory conceptualization. Since the transcendent wisdom is considered as the exaltation of Iranian-Islamic intellectual and philosophical thought, it is introduced as a substitute for the western examples. The research method was qualitative based on documentary analytical-descriptive approach. Considering society besides individuals, paying attention to the social nature of the human beings, philosopher rulers, attention to self, monotheistic laws, reason, cooperation and collaboration of society and collective movement toward achieving perfection among citizens are special issues mentioned by Mulla Sadra on desirable city. This philosopher emphasizes improving of the material and spiritual life of the citizens and paying enough attention to the spiritual affairs in the urban spaces as main issues in introducing desirable city.