پديد آورندگان :
بايگانه، محمدرضا دانشگاه كردستان - گروه زراعت، سنندج، ايران , بابائي، سيروان دانشگاه كردستان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، سنندج، ايران , طهماسبي، ايرج دانشگاه كردستان - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات، سنندج، ايران
كليدواژه :
ارزيابي چشمي , آپيروس , دُز كاهش يافته , رانداپ , انگل
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گل‌جاليز گياهي فاقد كلروفيل و انگل مطلق ريشه گياهان دولپه‌اي است كه دامنه پراكندگي آن بيشتر در نواحي گرم و خشك و همچنين نواحي معتدل و نيمه خشك كشورهاي مديترانه‌اي، اروپاي شرقي و جنوبي و خاورميانه از جمله ايران آلودگي ايجاد مي‌كند. علف‌هاي هرز انگلي به ويژه گل‌جاليز به دليل كاهش عملكرد و افزايش هزينه در توليد خيار، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. هدف از انجام اين مطالعه كنترل شيميايي گل جاليز با علف‌كش‌هاي گلايفوسيت و سولفوسولفورون و تعيين ميزان مناسب و تعداد دفعات كاربرد بوده. بر همين اساس آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه كردستان اجرا شد.
مواد و روش‌ها: اين آزمايش در بهار و تابستان (25 ارديبهشت تا پايان شهريور) سال 1397 به صورت گلداني در فضاي آزاد مزرعه، در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و با چهار تكرار كه هر تكرار شامل 25 تيمار علف‌كشي به شرح زير بود: تيمار 1) شاهد آلوده به گل‌جاليز و بدون اعمال علف‌كش، تيمارهاي 2 تا 5) علف‌كش گلايفوسيت (SL 36%) 20، 40، 60 و 80 گرم ماده موثره در هكتار يك‌بار كاربرد، تيمارهاي 6 تا 9) علف‌كش سولفوسولفورون (WG 75%) 25، 50، 75 و 100 گرم ماده موثره در هكتار يك‌بار كاربرد، تيمارهاي 10 و 11) علف‌كش گلايفوسيت 20 و 40 گرم ماده موثره در هكتار دوبار كاربرد، تيمارهاي 12 و 13) علف‌كش سولفوسولفورون 25 و50 گرم ماده موثره در هكتار دوبار كاربرد، تيمارهاي 14 تا 16) علف‌كش گلايفوسيت 20، 40 و 60 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار كاربرد، تيمارهاي 17 تا 19) علف‌كش سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار كاربرد، تيمارهاي تركيبي20 تا 22) علف‌كش‌هاي سولفوسولفورون 25 + گلايفوسيت 20 گرم ماده موثره در هكتار دوبار كاربرد، گلايفوسيت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هكتار دوبار كاربرد و سولفوسولفورون 50 + گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار دوبار كاربرد و تيمارهاي تركيبي 23 تا 25) علف‌كش‌هاي گلايفوسيت 20 + سولفوسولفورون 25 + گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار كاربرد، سولفوسولفورون 25 + گلايفوسيت 40 + سولفوسولفورون 50 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار كاربرد و گلايفوسيت 40 + سولفوسولفورون 50 + گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار كاربرد. اولين مرحله اعمال تيمارها 15 روز بعد از سبز شدن بذرهاي خيار بود و فاصله بين دو تكرار سمپاشي 14 روز بود.
يافته‌ها: نتايج اين مطالعه نشان داد كه خيار به علف‌كش سولفوسولفورون حساسيت بيشتري داشته است. كاربرد سولفوسولفورون 75 گرم ماده موثره در هكتار يك‌بار سمپاشي، سولفوسولفورون 25، 50 و 75 گرم ماده موثره در هكتار سه‌بار سمپاشي ، سولفوسولفورون 50 + گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار دوبار سمپاشي، وتيمارهاي تركيبي سه‌بار سمپاشي در تمام صفات مورد اندازه‌گيري در ميزبان و گل‌جاليز نسبت به تيمار شاهد در سطح يك درصد معني‌دار بوده با وجود كنترل گل‌جاليز گياه‌سوزي زيادي بر روي گياه ميزبان بر جاي گذاشتند و به همين دليل استفاده از آنها توصيه نمي‌شود. به دليل حساس بودن خيار و اثر سميت كمتر تيمارهاي گلايفوسيت 20 گرم ماده موثره در هكتار يك و سه‌بار كاربرد و گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار يك‌بار كاربرد به ترتيب با 247، 215 و 151 درصد افزايش نسبت به تيمار شاهد عملكرد بهتري از خود نشان دادند و علاوه بر كنترل گل‌جاليز، گياه‌سوزي كمتري هم بر روي گياه ميزبان مشاهده شد.
نتيجه‌گيري: بطوركل بهترين نتايج با در نظر گرفتن كنترل گل‌جاليز مصري و عدم خسارت به گياه ميزبان، كاربرد مقادير گلايفوسيت 20 گرم ماده موثره در هكتار يك و سه‌بار كاربرد و گلايفوسيت 40 گرم ماده موثره در هكتار يك‌بار كاربرد به دست آمد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Broomrape has no chlorophyll and is absolute parasites for dicotyledonous plants that Its more scattered range in warm and dry and semi-arid areas in temperate and Mediterranean countries, eastern Europe and south America and the middle east, including Iran. parasitic weed especially broomrape due to reduced yields and increased production costs in cucumbers has special importance. The aim of this study was to determine the susceptibility of cucumber to glyphosate and sulfosulfuron herbicides and determining the appropriate rate and frequency of application. So, an experiment was performed in research field of university of Kurdistan.
Materials and methods: The experiment in the spring and summer (25 May to the end of September) was carried to potted method the field in the free space in 2018 in a randomized complete block design with four replications in each iteration consists of 25 herbicide treatments, as follows: treatment 1) controls were infected with broomrape and without of application herbicide, treatments 2-5) glyphosate herbicide (SL36%) 20, 40, 60 and 80 g.ai/ha one time application, treatments 6-9) sulfosulfuron herbicide (WG 75%) 25, 50, 75 and 100 g.ai/ha one time application, treatments 10 and 11) glyphosate herbicide 20 and 40 g.ai/ha twice application, treatments 12 and 13) sulfosulfuron herbicide 25 and 50 g.ai/ha twice application, treatments 14-16) glyphosate herbicide 20, 40 and 60 g.ai/ha three times applications, treatments 17-19) sulfosulfuron herbicide 25, 50 and 75 g.ai/ha three times applications, combined treatments 20-22) herbicides sulfosulfuron 25 + glyphosate 20 g.ai/ha twice application, glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 g.ai/ha twice application and sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha twice application, combined treatments 23-25) herbicides glyphosate 20 + sulfosulfuron 25 + glyphosate 40 g.ai/ha three times applications, sulfosulfuron 25 + glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 g.ai/ha three times applications and glyphosate 40 + sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha three times applications. The first stage of application of the treatments was 15 days after emergence of cucumber seeds and the interval between two replications was 14 days.
Results: The results of this study showed that cucumbers were more susceptible to sulfosulfuron herbicide. Application of sulfosulfuron 75 g.ai/ha with one-time application, sulfosulfuron 25, 50 and 75 g.ai/ha with three times application, sulfosulfuron 50 + glyphosate 40 g.ai/ha with twice application, and combined treatments were used three times in all studied traits in host and broomrape compared to control at 1% level. However, control broomrape effect phytotoxicity on plant host and therefore their application was not recommended. due to the sensitivity of cucumber and the lower toxicity effect, glyphosate treatments of 20 one time application and three times application (g.ai/ha) and glyphosate 40 one time application (g.ai/ha) respectively with 247%, 215% and 151% increase compared to control treatment and in addition to control of broomrape, less Phytotoxicity was observed on the host plant.
Conclusion: The best results considering both broomrape (P. aegyptiaca) control and selectivity in cucumber was obtained by one times application and three times application at 20 (g.ai/ha) and one times application at 40 (g.ai/ha) of glyphosate.
