عوارض حق مرغوبيت ناشي از اجراي طرح هاي عمومي-عمراني و تفكيك اراضي

The Tax for Right to Quality Arising from Implementation of Public- Constitutional Projects and Partition of Lands

حق مطالبه بخشي از ارزش افزوده ناشي از اجراي طرح‌هاي عمومي را حق مرغوبيت و يا تشرّف مي‌گويند. احداث و توسعۀ معابر و ايجاد تأسيسات عمومي و اجراي برنامه‌هاي شهرسازي اضافه ارزشي را براي املاك اشخاص ايجاد مي‌نمايد كه بنا به اعتقادي اين امر دارا شدن ناعادلانۀ فرد است. همين ديدگاه منجر به تصويب اصلاحيه ماده 101 قانون شهرداري و جواز اخذ مجوز نسبت به ارزش افزودۀ ملك ناشي از امر تفكيك در سال 1390 گرديد. نظام حقوقي حاكم بر حق مرغوبيت در طول يكصد سال گذشته در حال تحول بوده است. نويسندگان قوانين پيش و پس از پيروزي انقلاب نگاه يكساني نسبت به آن نداشتند. قانون لغو حق مرغوبيت مصوب سال 1360 به حيات حق مرغوبيت پايان داد. با وجود اين كوشش‌هايي براي اعاده آن صورت نپذيرفت. رويه قضايي شكل منسجمي در اين رابطه به خود نگرفته است. تلاطم آراء دادرسان بي‌ارتباط با ديدگاه‌هاي فقيهان شوراي نگهبان درباره حق مرغوبيت نيست. در اين مقاله قوانين، رويه قضايي و دكترين مرتبط با عوارض حق مرغوبيت موردتحليل و بررسي قرار خواهد گرفت.

The right to quality is the right to take part of value added resulting from implementation of governmental and municipal public development projects or arising from division or partition of people’s lands. The construction and development of roads and providing public facilities and implementation of urban planning may cause overestimate value for people’s estates or lands that is believed to be unfair. This point of view resulted in enacting amendment to article 101 of municipality law and license to obtain estate value added arising from partition and division in 1390. The legal system governing the right to quality has changed over the past hundred years. The authors of the laws did not have the same idea before and after the victory of the revolution. The law of Abolishing the right to quality authorized in 1360 was extinct; however, efforts were not made to restore it. The judicial process has not taken a similar form in this regard. There are variant judges' opinions related to the views of the Guardian Council's jurisprudents about the right to quality. In this article, laws, jurisprudence and doctrine related to the right to qualify will be analyzed.