بهداشت عمومي در بوشهر: مطالعه موردي آب آشاميدني و مشكلات آن در دورة قاجار و پهلوي

General Hygiene in Booshehr: A Case Study of Drinking Water and Its Problems

فرد، گروه و جامعه موضوع بهداشت عمومي است و مولفه هايي چون بهداشت فردي، اجتماعي ، بهداشت محيط و آب را دربرمي گيرد و از اهميت به سزايي برخوردار است. سلامت جامعه، بهداشت فردي و اجتماعي و محيط با وجود آب سالم و قابل دسترس تامين مي شود. اين پژوهش در پي پاسخ به اين سوال است كه با توجه به جايگاه آب در بهداشت عمومي، آب آشاميدني شهر بوشهر از نظر بهداشتي و نحوه دستيابي به آن، چه روندي را از دوره قاجار به دوره پهلوي طي نموده است؟ اين پژوهش به روش توصيفي و تحليلي به كمك داده هاي تاريخي از نوشته هاي سياحان داخلي و خارجي، منابع تحقيقاتي، گزارش هاي اداري نهادهاي دولتي و روزنامه هاي محلي بر پايه تحقيقات تاريخي به پاسخ اين سوال پرداخته شده است. يافته پژوهش نشان مي دهد با تلاش هاي دولت قاجار و پهلوي در روند توسعه و رعايت بهداشت عمومي، مسيله آب آشاميدني از اهميت برخوردار شد و از دوره قاجار به بعد توجه دولت ها به اين امر جلب شد. در دوره پهلوي به دنبال برنامه هاي توسعه كشور رعايت بهداشت عمومي شتاب بيشتري يافت و با تاسيس نهادهاي بهداشتي و تلاش هاي مردمي، سازوكارهايي در جهت توسعه آب لوله كشي و تصفيه آب آشاميدني بوشهر، با وجود موانع موجود، صورت گرفت.

Public health is about the individual, group and community. Components such as personal, social and environmental health and water are important. Considering the importance of water in public health, this study investigates the process of drinking water in Bushehr city from the Qajar to Pahlavi dynasty. We have answered this question in a descriptive and analytical way and with the help of historical data from historical research methods. The research findings show that with the efforts of the Qajar and Pahlavi governments in the process of developing and maintaining public health, the issue of drinking water became important from the Qajar period onwards. During the Pahlavi era, following the development plans of the country, public health was promoted, and with the establishment of health institutions and popular efforts, mechanisms were developed to supply piped water and potable water treatment in Bushehr despite existing obstacles.